1. Leiðsagnarmat ... mat í þágu náms Ingvar Sigurgeirsson - ágúst 2011

2. Heimsókn í skóla ...

3. Nokkur mikilvæg námsmatshugtök
Greinandi mat: Til að greina námserfiðleika (Diagnostic Assessment)
Stöðumat: Hvar stendur nemandinn? (Placement Assessment)
Leiðsagnarmat: Til að bæta námið (Formative Assessment)
Lokamat / heildarmat: Til að meta námsárangur þegar kennslu er lokið (Summative Evaluation)
Mikilvægi vitnisburðarbókanna – dæmið úr Kvennaskólanum.
Símat: Stöðugt námsmat á námstíma (Continuous Assessment /
Ongoing Assessment)

4. Skilgreining á leiðsagnarmati
Leiðsagnarmat byggir á því að nota námsmatsgögn sem grundvöll til að bæta nám og kennslu.
(Formative assessment is a planned process in which assessment-elicited evidence of students' status is used by teachers to adjust their ongoing instructional procedures or by students to adjust their current learning tactics (James Poppham)).

5. Kjarninn í leiðsagnarmati
Nemandinn fær (stöðuga) endurgjöf um nám sitt ásamt ábendingum um það hvernig hann geti bætt sig (ráðgjöf, leiðsögn)
Haft er fyrir satt að fjöldi rannsókna (2007, um 4000) sýni þýðingu vandaðs leiðsagnarmats til að bæta námsárangur
Nemendur sem standa höllum fæti virðast njóta sérstaklega góðs af leiðsagnarmati
Sjálfsmat og jafningjamat eru mikilvægir þættir í leiðsagnarmati en meginatriði er að nemendur skilji til hvers er af þeim ætlast (skilji markmiðin)
(Sjá um þessar áherslur: Black og Wiliam, 1998: Inside the Black Box)

6. Kennslufræði leiðsagnarmats
Útskýra markmið fyrir nemendum
Markvissar spurningar
Leiðbeinandi endurgjöf (umsagnir)
Virkja nemendur (sjálfsmat, jafningjamat)
Jafningjakennsla
(Wiliam, 2007: Changing Classroom Practice)

7. Útskýra markmið fyrir nemendum
Rannsóknir benda til þess að tilgangur náms mætti vera oftar á dagskrá í skólastofum
Rannsóknir benda til þess að áhersla á markmið / tilgang náms hafi jákvæð áhrif á námsárangur
Samræða við nemendur
Nota markmiðin í kennslunni
Í tengslum við námsáætlanir
Í tengslum við sjálfsmat og jafningjamat

8. Markvissar spurningar
Þrennt virðist skipta meginmáli:
Spurningar sem vekja nemendur til umhugsunar um námsefnið
Uppröðun (sbr. hér)
Að gefa nemendum umhugsunartíma
Í þessu myndbandi, Secondary Assessment – Effective Qustioning, útskýra Paul Black and Chris Harrison, mikilvægi góðra spurninga (smellið á myndina)!

9. Leiðbeinandi endurgjöf (umsagnir)
Tvær stjörnur – ein ósk ...
Þrjár stjörnur – tvö ráð ...
O.s.frv.

10. Gátlistar, matslistar, sóknarkvarðar (Checklists, rating scales, rubrics)
Gátlisti
Matslisti
Sóknarkvarði

11. Sjálfsmat: Samvinna

12. Nýting sóknarkvarðanna
Sem viðmiðun um gæði (tengt markmiðum í upphafi)
Sjálfsmat
Jafningjamat
Kennaramat
Samskipti við foreldra
Sem vitnisburður

13. Virkja nemendur (sjálfsmat, jafningjamat)
Auka ábyrgð nemenda á eigin námi
Nemendur verði tilgangur námins ljósari
Skilja betur hvernig þeir læra
Mikilvæg forsenda:
Að nemendur viti til hvers er ætlast
Sjálfsmat verður að læra

14. Kostir jafningjamats Virkjar nemendur til þátttöku og ábyrgðar
Eflir skilning nemenda á markmiðum námsins
Bætir endurgjöfina, hún verður fyllri – fleiri sjónarhorn
Nemendur taka ábendingum nemenda oft betur en ábendingum kennara
Nemendur leggja sig oft meira fram ef þeir vita að félagar þeirra taka þátt í mati
Veitir mikilvæga þjálfun, m.a. í tjáningu, samstarfi, jafningjastuðningi, og nemendur læra að gagnrýna uppbyggilega
Úr skólastefnu Laugarnesskóla (drög 2011)

15. Meira um jafningjamat Jafningjamat í hópum hefur gefið góða raun
Jafningjamat þarf að kenna!
Heppilegt er að nota gát-, mats- og marklista við jafningjamat
Vel kemur til greina að nemendur taki þátt í að búa þessi tæki til

16. Brekkubæjarskóli, 3. bekkur
„Skriftarlöggur“: Jafningjamat í skrift
Skriftarlöggan og nemandinn ákveða í sameiningu hvaða stafur, orð eða setning fær stjörnu með hliðsjón af gátlista. Verkefnið hefur gefist mjög vel en nemendur þóttu sýna miklar framfarir með þessari aðferð og ábyrgð nemenda á eigin námi jókst.

17. Lykilhlutverk sjálfsmatsins
Hvernig
stend ég mig?
Hvað get ég
munað og hvernig fæ
ég betur skilið?
Er ég að læra eins
og mér hentar best?
Hvað þarf ég
að gera til að
bæta mig?
Hvar er ég
sterkur og hverjir
eru veikleikar
mínir?
Hvernig veit ég
hvort vinna mín sé
góð?
Hver eru
markmiðin mín?
Að hvaða atriðum
þarf ég að einbeita mér
við upprifjun?
Hvað fær mig
virkilega til að
hugsa?
Hvernig fer ég að
því að ná árangri og
taka framförum?
Gagnlegt kver um leiðsagnarmat: Self-assessment
Þýðing: Þóra Björk Jónsdóttir

18. Jafningjakennslan Vannýtt auðlind
Nemendur skilja skýringar skólafélaga betur en skýringar kennara
Jafningjakennsla felur í sér þjálfun í tjáningu
Kennsla er besta námsaðferðin!!!

19. Lykillinn er samræðan við nemandann
Nemendasamtalið
Dæmi úr Norðlingaskóla
Dæmi úr Heiðarskóla

21. Ræðið Hvernig hugnast ykkur áherslur í leiðsagnarmati?
Hverjar eru helstu hindranir?
Hvar eru sóknarfæri?