Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
1
… ... en fyrst ... að öðru ... en mjög mikilvægu ... en skyldu efni
Ingvar Sigurgeirsson: Fyrirlestrar í námskrárfræðum Líkön í námskrárgerð Álitamál um námskrá og námskrárgerð Viðhorf til námskrárgerðar … ... en fyrst ... að öðru ... en mjög mikilvægu ... en skyldu efni
2
Um slíkar ákvarðanir fjallar NÁMSKRÁRFRÆÐIN
Fá svið eru þýðingarmeiri í starfi kennara en ákvarðanir um hvað á að kenna og hvers vegna! Um slíkar ákvarðanir fjallar NÁMSKRÁRFRÆÐIN
3
Leit að svörum við spurningunum: Hvað á að kenna? Hverjum? Hvenær?
Hvað er námskrárfræði? Leit að svörum við spurningunum: Hvað á að kenna? Hverjum? Hvenær? Hvernig? Hvar? Hvers vegna? – Hvaða hugmyndir liggja að baki? Varnaðarorð - inngangur Jóhönnu úr ritgerð hennar dæmigerður - frumskógarferð - Stundum er eins og verið sé að fjalla á óþarflega snúinn hátt um sjálfsagða hluti - í önnur skippti er viðfangsefnið nánast heimspekilegt. Námskrárgerð er bæði praktískt fyrirbæri og fræðilegt - við höfum öll reynslu af námskrárgerð af ‡msum stigum - af undirbúningi kennslu Öll höfum við undirbúið kennslu Gert kennsluáætlanir Samið námsefni fyrir eigin bekki - aðra Skipulagt námskeið Samið námskeiðsl‡singar Samið námskrár fyrir ... landið
4
Ræðið: Hvaða lærdóm(a) má draga af þessari sögu?
Sverðkattanámskráin Ræðið: Hvaða lærdóm(a) má draga af þessari sögu?
5
Mikilvægi þessa að hugsa um námskrá með gagnrýnum hætti
Margt í skólastarfi byggir á rótgrónum hefðum Hægt er að hugsa sér námskrá í ótal gerðum Á námskeiði um námskrárfræði getum við (eigum við) leyft okkur að hugsa um námskrá með mjög opnum huga Færni í námskrárgerð er lykilatriði fyrir kennara (skólanámskrárgerð, námsefnisgerð, kynning á námi)
6
Nokkur dæmi um rótgrónar hefðir
Kennslustundir eru 40 mínútur Reglulegar frímínútur Stundatafla í föstum skorðum Sætaskipan í skólastofu Tíu ára gömul börn læra um landnám Íslands
7
Dæmi um álitamál: Viðmiðunarstundaskráin
Íslenska 19% Stærðfræði 17% Danska 5% Enska 6% Heimilisfræði 4% Íþróttir 11% Listir 11% Lífsleikni 2% Náttúrufræði 9% Samfélagsgreinar 10% Upplýsinga- og tæknimennt 6% Valgreinar 12% Álitamál: Er þetta óskaskipan?
8
Hvaða ákvarðanir eru mikilvægastar?
Hinar góðu ákvarðanir! Sagt hefur verið að góð kennsla byggist á að taka góðar og viturlegar ákvarðanir! Hvaða ákvarðanir eru mikilvægastar? Á hverju á að byggja þessar góðu ákvarðanir? Kennarar eru stöðugt að taka ákvarðanir ... oft undir miklu álagi ...
9
Hinar mörgu mikilvægu ákvarðanir
Hvað á aðkenna? Námsefni Tölvur Netið Hópar Kennslutæki Markmið Bækur Skólasafnið Verkefni Kennsluaðferð Umhverfið Hvernig á aðvekja áhuga? Uppröðun Myndbönd !? Tími Upprifjun Hraði Námsmat Stundatafla Foreldrar Frímínútur Próf Nemandinn sem skarar fram úr Samstarf viðaðra kennara Agi Getulitli nemandinn Hrós Söngur Skammir Heimavinna
10
Námsmat Inntak Viðfangsefni Markmið
Þegar námskrá er samin (kennsla undirbúin)þarf að taka ákvarðanir um .. Námsmat Inntak Viðfangsefni Dæmi um vandann í íslenskunni. - Við eigum ekki fagorðaforða, t.d. um kennslutækni eða algengustu kennsluaðferðir, dæmi ... - Við eigum ekki orð yfir curriculum - Sem dæmi um hve frumstæð við erum að orðið námskrá er ekki að finna í orðaskrá Kennaraháskóla Íslands frá 1986 Markmið H u g m y n d a f r æ ð i
11
Samfélagið (félagsleg skilvirkni), AÍ, bls. 32
Grundvallarviðhorf: Samfélagið (félagsleg skilvirkni), AÍ, bls. 32 Sjónarmið fræðigreina, AÍ, bls. 33 Barnið í brennidepli – einstaklingsmiðað nám, AÍ, bls. 34 Samfélagið (breytingar), AÍ, bls. 33 Michael Schiro, sbr. lesefni í ljósriti: Andri Ísaksson, bls
12
Markmið grunnskólans 2. grein
Hlutverk ... er að búa nemendur undir líf og starf í lýðræðisþjóðfélagi sem er í sífelldri þróun. Starfshættir skólans skulu því mótast af umburðarlyndi, kristilegu siðgæði og lýðræðislegu samstarfi. Skólinn skal temja nemendum víðsýni og efla skilning þeirra á kjörum fólks og umhverfi, á íslensku þjóðfélagi, sögu þess og sérkennum og á skyldum einstaklingsins við samfélagið. Grunnskólinn skal leitast við að haga störfum sínum í sem fyllstu samræmi við eðli og þarfir nemenda og stuðla að alhliða þroska, heilbrigði og menntun hvers og eins. Grunnskólinn skal veita nemendum tækifæri til að afla sér þekkingar og leikni og temja sér vinnubrögð sem stuðli að stöðugri viðleitni til menntunar og þroska. Skólastarfið skal því leggja grundvöll að sjálfstæðri hugsun nemenda og þjálfa hæfni þeirra til samstarfs við aðra.
13
VI. kafli. Námskrár og kennsluskipan
29. gr. Menntamálaráðherra setur grunnskólum aðalnámskrá … í samræmi við hlutverk grunnskólans, sbr. 2. gr. Í starfi skólans skal leggja áherslu á: — að efla sjálfsvitund og félagsvitund nemenda, — að stuðla að líkamlegri og andlegri velferð, heilbrigðum lífsháttum og ábyrgri umgengni við líf og umhverfi, — þjálfun í íslensku í öllum námsgreinum og leikræna og listræna tjáningu, — hæfni nemenda til að skilja orsakasamhengi og draga rökréttar ályktanir, — skilning og frjótt, skapandi starf og jafnvægi milli bóklegs og verklegs náms, — að nýta leiki barna sem náms- og þroskaleið, — að námið nýtist nemendum í daglegu lífi, frekara námi og starfi, — að búa bæði kynin jafnt undir virka þátttöku í samfélaginu, fjölskyldulífi og atvinnulífi, — margvíslegar leiðir við öflun þekkingar með notkun tæknimiðla, upplýsingatækni, safna- og heimildavinnu, — náms- og starfsfræðslu, kynningu á atvinnulífi og námsleiðum til undirbúnings náms- og starfsvals.
14
Viðhorf til námskrár og áherslur breytast ...
Námsskrá fyrir barnaskóla. 1929 Drög að námsskrám fyrir barnaskóla og gagnfræðaskóla Námsskrá fyrir nemendur á fræðsluskyldualdri Aðalnámskrá grunnskóla Aðalnámskrá grunnskóla Aðalnámskrá grunnskóla
15
Úr Landafræði Karls Finnbogasonar
16
Úr námsskrá 1960
17
Úr námskránni 1977
18
Úr námskráinni 1989
19
Úr námskráinni 1999 Frá landnámi til kristni
læri sögur af fundi Íslands og nokkrum landnámsmönnum, þar á meðal í heimabyggð kynnist og lesi kafla úr Landnámu, Íslendingabók og Íslendingasögum kynnist fornleifafundum, vitnisburði ritaðra heimilda og nokkrum álitamálum um fyrstu skeið byggðar á Íslandi hugleiði kosti og gæði landsins frá sjónarhóli landnámsmanna öðlist skynbragð á trú og siði fyrir kristnitöku kanni skiptingu landsmanna eftir stéttum, stöðu og atvinnugreinum, svo sem í frjálst fólk og ófrjálst, goða og bændur, konur og karla, handverksmenn og fjölvísar konur læri hvernig landinu var skipt í fjórðunga og goðorð, hvernig Alþingi kom til sögunnar og hvernig lögum var skipað í landinu geri sér grein fyrir því hvernig kristni barst með ýmsum hætti norður á bóginn, allt til Íslands og Grænlands kynnist hefðbundinni sögu af kristnitöku á Alþingi geti velt fyrir sér þýðingu kristnitökunnar
20
Úr námskráinni 1999 - frh Rýni
fái tilfinningu fyrir sögulegum minjum og frumheimildum af ólíku tagi, svo sem myndum, mannvirkjum og texta beiti ímyndunarafli og gagnrýni við að lesa úr þessum minjum geti fylgt ákveðnum efnisþætti (kristni) sem leiðarstefi gegnum ólík landsvæði og tímabil
21
Dæmi um námskrárlíkön Hvernig er best að standa að því að semja námskrá (m.ö.o. undirbúa kennslu)? Hvernig á að standa að því að ákveða hvað á að kenna? Hvert á að sækja markmið kennslunnar?
22
Ralph Tyler ( ) Einn áhrifamesti skólamaður sem uppi hefur verið Átta ára rannsóknin - Eight-Year Study ( ) Basic Principles of Curriculum and Instruction 1949 (36 útgáfur 1994)
23
Ralph Tyler (1949) Basic Principles of Curriculum and Instruction
Undirbúningi kennslu (námskrárgerð) er best háttað með því að svara (í þessari röð) eftirfarandi spurningum: 1. Hver er tilgangur kennslunnar? Hver eru markmiðin? 2. Hvaða viðfangsefni (educational experiences / learning experiences) eru líkleg til að stuðla að því að þessi markmið náist? 3. Hvernig er heppilegast að skipuleggja þessi viðfangsefni? 4. Hvernig er unnt að meta hvort þessi tilgangur hefur náðst? (Tyler 1949, bls. 1.) Bók Tylers áhrifamesta bók í námskrárfræðum: Bók hinnar heilbrigðu skynsemi: The Tyler Rational Tvær hugmyndir líklega þyngri á lóðunum en flestar aðrðar hugmyndir - Tyler líkanið og Bloom líkanið 1. 2. 3. 4. Hér kemur Tyler með nýstárlega hugmynd - að meta nemandann meðan á náminu stendur - leiðsagnarmat: - fylgjast með nemendum - viðtöl - kannanir - sýnishorn af úrlausnum - ásamt prófum
24
Tyler: Hvert á að sækja markmið náms?:
Fræðigreinin Samfélagið Nemandinn Heimspeki Sálfræði (Síur) Tyler miðaði við að þessi þrjú svið - uppsprettur væru nánast jafngildar ... Segja má að í þessu kristallist ágreiningur um áherslur í kennslu - hvað á hvert svið að hafa mikið vægi Markvisst orðalag sem lýsir því atferli og þeirri þekkingu sem að er stefnt
25
Hvað er meikilvægt? Hvað er mikilvægast?
Horft til framtíðar Samfélagið Nemandinn „Hlutverk grunnskólans er að búa nemendur undir líf og starf í lýðræðisþjóðfélagi sem er í sífelldri þróun.“ Einstaklingurinn: Starf, áhugamál, tómstundir, fjölskylda, samfélag ... Hvað er meikilvægt? Hvað er mikilvægast?
26
Framtíðarviðhorf: Hvað verður mikilvægast?
Tækniþekking ... leikni (upplýsingatækni) Miðlalæsi Hugmyndaflug ... sköpun Áræði ... Tjáning Samstarfshæfni Tungumálakunnátta
27
Námskrármál hér á landi
Þróun opinberrar námskrár – námskráin 1999 – ný drög Stytting framhaldsskólans Lífsleikni Tölvu- og upplýsingatækni Skólanámskrárgerð Sjálfsmat skóla Útgáfa námsefnis Einstaklingsmiðað nám Fjölmenningarkennsla Staða og hlutverk samræmdra prófa Áhrif foreldra Kennaramenntun
Similar presentations
