1.                     
Skólaskrifstofa Austurlands
og Símenntunarstofnun Kennaraháskóla Íslands
Málþing / námskeið Einstaklingsmiðað nám - fjölbreyttar kennsluaðferðir - námsmat

2. Dagskráin
Bakgrunnur:
Mikil gróska í skólaþróun
Endurvakinn (aukinn?) áhugi?
Einstaklingsmiðað nám – fjölbreyttir kennsluhættir
Einstaklingsmiðað námsmat

3. Einstaklingsmiðað nám: Hvar stöndum við. Hvað er að gerast
Einstaklingsmiðað nám: Hvar stöndum við? Hvað er að gerast? Hvert stefnir?
Ingvar Sigurgeirsson ágúst 2006

4. Hvaðan kemur hugtakið? Stefnumörkun Fræðslumiðstöðvar Reykjavíkur:
... á næstu árum verði unnið að þróun kennsluhátta þannig að skipulag námsins verði einstaklingsmiðaðra en nú er og aukin áhersla lögð á fjölbreytta kennsluhætti, s.s. með auknu vali, samkennslu árganga, aukunni hóp- og þemavinnu og nýtingu netsins ... (Starfsáætlun fræðslumála í Reykjavík 2004)
Sjá m.a. í bæklingi Gerðar G. Óskarsdóttur (2003): Skólastarf á nýrri öld

5. Hvers vegna einstaklingsmiðað nám?
Samfélagsbreytingar
Ör tækniþróun
Þróun miðla
Nýjar (?) kröfur í atvinnulífi
Hnattvæðingin
Nemendahópurinn verður stöðugt fjölbreyttari
Námsálar- og kennslufræðileg rök

6. Hvaða markmið skipta mestu?
Tjáning (ritfærni, munnleg tjáning)
Samstarfshæfni
Þekking – eða hæfni í þekkingarleit - upplýsingalæsi
Gagnrýnin hugsun
Sköpun
Frumkvæði, áræðni
Dugnaður
Hversu þungt vega þessi markmið í skólastarfi um þessar mundir?

7. Dæmi um áherslur í stefnumörkun Reykjavíkurborgar
Ábyrgð nemenda á eigin námi
Þemanám – samþætting
Val nemenda
Samvinnunám
Fjölbreytt, sveigjanlegt námsumhverfi – skólinn sem vinnustaður
Markviss notkun tölvu og upplýsingatækni
Skapandi starf
Frumkvæði nemenda og sjálfstæði í vinnubrögðum
Samvinna nemenda, kennara og foreldra
Náin tengsl við grenndarsamfélag, umhverfi og atvinnulíf
Þverfagleg samvinna kennara
Kennarinn sem leiðbeinandi

8. Heimild um orð um hugtök tengd einstaklingsmiðuðu námi: Ingvar Sigurgeirsson (2005). Um einstaklingsmiðað nám, opinn skóla og enn fleiri hugtök ... Uppeldi og menntun 14(2): 9–27

9. Ótal orð ... sama kennslufræði?
Ensk heiti
Íslensk heiti
Individualized learning, instruction, -teaching, -curriculum, -education
Einstaklingsmiðun, einstaklingsmiðað nám, -kennsla ...
Differentiation, differentiated instruction, -teaching, -curriculum,
Námsaðlögun, námsaðgreining, einstaklingsmiðun
Multi-level instruction, -curriculum
Fjölþrepakennsla
Responsive instruction, -teaching
Gagnvirk kennsla, sveigjanlegir kennsluhættir, sveigjanlegt skólastarf
Adaptive learning
Sveigjanlegt nám
Personalized instruction (England)
Einstaklingsmiðuð kennsla
Open school, open classroom, integrated day (England)
Opinn skóli, opin skólastofa, heildstætt skólastarf,
Multiage education, mixed-age grouping
Aldursblöndun, samkennsla árganga, samkennsla aldurshópa
Inclusive education
Skóli án aðgreiningar, skóli fyrir alla
Multi-cultural education
Fjölmenningarleg kennsla

10. Opni skólinn hafði einstaklingsmiðun að leiðarljósi
Áhersla á tengsl við umhverfið
Höfð er hliðsjón af áhuga og þörfum nemenda – nemendur hafa val um viðfangsefni
Virkar kennsluaðferðir ... áhersla á sjálfstæð vinnubrögð, öflun upplýsinga ... leikni ... áþreifanleg viðfangsefni
Áhersla á ábyrgð nemenda
Fjölbreytt og áhugavekjandi viðfangsefni ... kennsluaðferðir
Fjölbreytt og örvandi námsumhverfi
Leiðsagnarhlutverk kennara
Úr bókinni Skólastofan: Umhverfi til náms og þroska.

11. Markmið grunnskólans 2. grein
Hlutverk ... er að búa nemendur undir líf og starf í lýðræðisþjóðfélagi sem er í sífelldri þróun. Starfshættir ... skulu því mótast af umburðarlyndi, kristilegu siðgæði og lýðræðislegu samstarfi. Skólinn skal temja nemendum víðsýni og efla skilning þeirra á kjörum fólks og umhverfi, á íslensku þjóðfélagi, sögu þess og sérkennum og á skyldum einstaklingsins við samfélagið. Grunnskólinn skal leitast við að haga störfum sínum í sem fyllstu samræmi við eðli og þarfir nemenda og stuðla að alhliða þroska, heilbrigði og menntun hvers og eins (leturbr. mín). Grunnskólinn skal veita nemendum tækifæri til að afla sér þekkingar og leikni og temja sér vinnubrögð sem stuðli að stöðugri viðleitni til menntunar og þroska. Skólastarfið skal því leggja grundvöll að sjálfstæðri hugsun nemenda og þjálfa hæfni þeirra til samstarfs við aðra.

12. 29. grein grunnskólalaganna
að efla sjálfsvitund og félagsvitund nemenda,
að stuðla að líkamlegri og andlegri velferð, heilbrigðum lífsháttum og ábyrgri umgengni við líf og umhverfi,
þjálfun í íslensku í öllum námsgreinum og leikræna og listræna tjáningu,
hæfni nemenda til að skilja orsakasamhengi og draga rökréttar ályktanir,
skilning og frjótt, skapandi starf og jafnvægi milli bóklegs og verklegs náms,
að nýta leiki barna sem náms- og þroskaleið,
að námið nýtist nemendum í daglegu lífi, frekara námi og starfi,
að búa bæði kynin jafnt undir virka þátttöku í samfélaginu, fjölskyldulífi og atvinnulífi,
margvíslegar leiðir við öflun þekkingar með notkun tæknimiðla, upplýsingatækni, safna- og heimildavinnu,
náms- og starfsfræðslu, kynningu á atvinnulífi og námsleiðum til undirbúnings náms- og starfsvals.

13. Aðalnámskrá grunnskóla 1999
Það er skylda hvers skóla að laga námið sem best að nemendum hverju sinni. Nemendur eiga rétt að viðfangsefnum sem henta námsgetu þeirra og hæfni. (Aðalnámskrá grunnskóla. 1999:21)
Val á kennsluaðferðum og skipulag skólastarfs verður að miðast við þá skyldu grunnskóla að sjá hverjum nemanda fyrir bestu tækifærum til náms og þroska. Kennslan verður að taka mið af þörfum og reynslu einstakra nemenda og efla með nemendum námfýsi og vinnugleði. (Aðalnámskrá grunnskóla. 1999:32, leturbreytingar IS)

14. Viðmiðunarstundaskrá
Íslenska 19%
Stærðfræði 17%
Danska 5%
Enska 6%
Heimilisfræði 4%
Íþróttir 11%
Listir 11%
Lífsleikni 2%
Náttúrufræði 9%
Samfélagsgreinar 10%
Upplýsinga- og tæknimennt 6%
Valgreinar 12%
Hvaða líkur eru á því að þessi samsetning sé besti kostur fyrir alla grunnskólanemendur?

15. Svo eruð það blessuð samræmdu prófin...

16. Úr samræmdu prófi í stærðfræði vorið 2004

17. Úr samræmdu samfélagsgreinum vorið 2004

18. Differentiated, flexible, personalized and responsive instruction
Carol Ann Tomlinson
Differentiated, flexible, personalized and responsive instruction
The Differentiated Classroom. Responding to the Needs of All Learners
How to Differentiate Instruction in Mixed-Ability Classrooms / 2001 (2. útgáfa).
Leadership for Differentiating Schools and Classrooms
Fulfilling the Promise of the Differentiated Classroom: Strategies and Tools for Responsive Teaching

19. Skilgreining Carol Ann Tomlinson
Að sumu leyti má segja að námsaðlögun (einstaklings-miðun) felist í því að kennarinn viðurkennir að krakkar læra á mismunandi hátt, og bregst við því með ákveðnum hætti í kennslu sinni. Orðabókarskilgreining er eitthvað á þessa leið: „að laga námsefni, viðfangsefni og verkefni að því hvar nemandinn stendur í náminu, með hliðsjón af áhuga hans og hvernig honum hentar best að læra.”
On some level, differentiation is just a teacher acknowledging that kids learn in different ways, and responding by doing something about that through curriculum and instruction. A more dictionary-like definition is "adapting content, process, and product in response to student readiness, interest, and/or learning profile.
(Bafile, 2004)

20. Einstaklingsmiðað nám merkir oftast að kennarar reyna með markvissum hætti við að koma betur til móts við hvern nemanda með hliðsjón af ...
Getu og kunnáttu og hvers og eins
Hæfileikum
Áhuga
Námstíl (Learning Style)
Framtíðaráformum

21. Hægt er að einstaklingsmiða:
Líkan Tomlinson
Hægt er að einstaklingsmiða:
Inntak
(Content)
Aðferð
(Process)
Skil
(Product)
Umhverfi
(Environment)
Með hliðsjón af
Námshæfi /getu
(Readyness)
Áhuga
(Interest)
Námstíl
(Learning Style)
Viðhorfi
(Affect)
Með því að beita aðferðum á ýmsu tagi ...

22. Aðferðir sem henta einstaklingsmiðuðu skólastarfi samkvæmt Tomlinson o
Aðferðir sem henta einstaklingsmiðuðu skólastarfi samkvæmt Tomlinson o.fl.
Samvinnunám
Fjölgreinda-kennsla
Einstaklingsmiðað heimanám
Námssamningar
Samkomulagsnám
Þemanám, heildstæð viðfangsefni
Þyngdarskipt efni
Mismunandi verkefni
Fjölbreytt náms-gögn, textar, ítarefni
Markviss notkun ólíka miðla
Kennsluforrit
Samræðuaðferðir
Áhugasvæði – krókar – valsvæði (hringekjur)
Áhugahópar
Jafningjakennsla
Lausnaleitarnám
Sjálfstæð viðfangsefni
Vinnuspjöld
Valverkefni + valnámskeið
Frjáls verkefni
Stöðugt, alhliða námsmat
Vísa á Best Practice vefinn

23. Mikilvægt þvert á allar aðferðir
Framkoma kennarans
Smitandi
áhugi
Tjáning
Raddbeiting
Virk hlustun
Líkamstjáning
Augnsamband
Skýrt skipulag
Markvissar spurningar
Miklar
væntingar +
kröfur
Góðar
útskýringar
Sanngirni
Niðurstöður
rannsókna
Umhyggja - jákvæð
samskipti
Hlýleiki -
kímni

24. Auðvelt er að finna heimildir um einstaklingsmiðað nám á Netinu:
Skref í átt til einstaklingsmiðaðs náms
Kennsluaðferðavefurinn
Samkennsla
árganga