1. ជំពូក​ ១ ភ្នាក់ងារបង្កជំងឺលើរុក្ខជាតិ
ជំពូក​ ១ ភ្នាក់ងារបង្កជំងឺលើរុក្ខជាតិ
IV.ណេម៉ាតូដ

2. ណេម៉ាតូដ (Nematodes)
ណេម៉ាតូតជាសត្វថ្នាក់ទាបមួយប្រភេទដែលមានរូបរាងប្រហាក់ប្រហែលនឹងជន្លេន តែវាមានទំហំតូចក្រៃលែង
ណេម៉ាតូតមានចំនួនប្រហែល ៥០០,០០០ ប្រភេទដែលរស់នៅក្នុងទឹក ក្នុងដី និងជាបរាសិតលើរុក្ខជាតិ និង សត្វ តាមសមាមាត្រដូចខាងក្រោមៈ
1/4 រស់នៅក្នុងទឹក
1/4 រស់នៅក្នុងដី
1/2 ជាបរាសិតរស់នៅជាមួយសត្វ និងរុក្ខជាតិ

3. ណេម៉ាតូដ (Nematodes) ណេម៉ាតូដធ្វើដំណើរបានតែក្នុងទឹក
ដើម្បីរស់នៅបានយូរនៅក្នុងលក្ខខ័ណ្ឌខ្វះខាតទឹក វាមិនសូវបញ្ចេញសកម្មភាពប៉ុន្មានទេ
ណេម៉ាតូដប្រើម្ជុល (stylet) ដើម្បីជញ្ជក់ជរ័ ឬសារធាតុចិញ្ចឹមពីឬសរុក្ខជាតិ
ជំងឺវីរុសជាច្រើនត្រូវបានចំលងដោយណេម៉ាតូដ

4. ១. វដ្តជីវិតរបស់ណេម៉ាតូត
វដ្តជីវិតរបស់ណេម៉ាតូដមានលក្ខណៈសាមញ្ញ និងវិវត្តដោយត្រង់តែម្តង
សត្វញីពេញវ័យពងនៅក្នុងដី ឬក្នុងឬសរុក្ខជាតិ
កូនញាស់ (Lavae)​​ របស់ណេម៉ាតូដ មានរូបរាងដូចសត្វពេញវ័យ ដែរ​ តែត្រូវលូតលាស់ឆ្លងដំណាក់កាលលូតលាស់ ៤​ សិនទើបក្លាយជាសត្វពេញវ័យ
ការឆ្លងវគ្គនីមួយៗបំពេញដោយការជំរុះរោម

5. ១. វដ្តជីវិតរបស់ណេម៉ាតូត (ត)
នៅក្នុងលក្ខណៈអាកាសធាតុល្អប្រសើរ ប្រភេទណេម៉ាតូដជាច្រើនបំពេញវដ្តជីវិតក្នុងរយៈពេល ៣ ទៅ ៤​ សប្តាហ៏
ក្រោយបញ្ចប់ដំណាក់កាលលូតលាស់ទី ៤ ណេម៉ាតូដចាប់ផ្តើម​រាតត្បាតលើឬសរុក្ខជាតិ
វាជ្រៀតចូលទៅក្នុងឬសដោយផ្ទាល់ ហើយបំផ្លាញជាលិកាឬស (Root cortex)
ជាលិកាឬសដែលរងការបំផ្លាញពីណេម៉ាតូដក្លាយទៅជាព៌ណខ្មៅ ហើយបាត់បង់មុខងារ និងសកម្មភាព។

6. ២. របៀបរស់នៅរបស់ណេម៉ាតូត
ណេម៉ាតូដដែលរាតត្បាតលើឬសរុក្ខជាតិមានបែបផែនជីវិតជា Obligate parasite​
ណេម៉ាតូដស្ទើរតែគ្រប់ប្រភេទបំផ្លាញកោសិការុក្ខជាតិដោយប្រើម្ជុលចាក់ទុំលុះភ្នាសកោសិកា ហើយបញ្ចូលអង់ស៊ីមទៅក្នុងកោសិកា រួចស្រូបយកសារធាតុចិញ្ចឹមពីកោសិកាមកវិញ
គេចែកណេម៉ាតូដជា២ក្រុមសំខាន់ៗទៅតាមលក្ខណៈបរាសិតរបស់វាគឺៈ
១. បរាសិតខាងក្រៅ (Ectoparasite) បំពេញវដ្តជីវិតនៅក្រៅ រុក្ខជាតិ
២. បរាសិតខាងក្នុង (Endoparasite) បំពេញវដ្តជីវិតក្នុងរុក្ខ ជាតិ

7. ២. របៀបរស់នៅរបស់ណេម៉ាតូត (ត)
មានណេម៉ាតូដប្រភេទខ្លះ អាចរស់នៅទាំងខាងក្នុង និងក្រៅរុក្ខជាតិគេអោយឈ្មោះវាថា semiendoparasites
ណេម៉ាតូដបំផ្លាញឬសរុក្ខជាតិតាមពីររបៀបៈ
១. បំផ្លាញដោយមេកានិក
២. បំផ្លាញដោយគីមី
ការបំផ្លាញនេះធ្វើអោយឬសរុក្ខជាតិចុះខ្សោយក្នុងការស្រូបយកទឹក និងសារធាតុចិញ្ចឹម និងការដឹកនាំ

8. ៣. អាការៈរោគដែលបង្កដោយណេម៉ាតូដ
ការរាតត្បាតនៃណេម៉ាតូតទៅលើឬសរុក្ខជាតិអាចបណ្តាលអោយៈ
-កំលាំងលូតលាស់របស់រុក្ខជាតិចុះខ្សោយ
-ការលូតលាស់របស់ឬសថយចុះ
-ភាពធន់របស់រុក្ខជាតិទៅនឹងភ្នាក់ងារបង្កជំងឺដទៃទៀតចុះខ្សោយ
-មានស្នាមដំបៅឬពកលើឬស
-ឬសរុក្ខជាតិប្តូរទ្រង់ទ្រាយ

9. ៤. ភ្នាក់ងារចំលងសត្វណេម៉ាតូដ
នៅក្នុងដីណេម៉ាតូដពិបាកធ្វើដំណើរដោយខ្លួនឯងណាស់ តែវាអាចរាលដាលឆ្ងាយបានតាមរយៈ
-ការបញ្ចេញបញ្ចូលទឹក
-កំទេចកំទីរុក្ខជាតិដែលហើរតាមខ្យល់
-សត្វ​ សត្វស្លាប សត្វល្អិត
-សំណាប កូនឈើបណ្តុះ
-គ្រាប់បណ្តុះ មើមរុក្ខជាតិ
-ដីដែលជាប់នឹងជើង ឬឧបករណ៏របស់កសិករ

10. ៥. អាការៈរុក្ខជាតិដែលរងបំផ្លាញធ្ងន់ធ្ងរ
ការដុះរេញៗ (stunting)
ជំងឺ(Chlorosis) ​ និងខូចព៌ណ (discoloration)
ការស្រពោន (wilting)
ដំបៅឬស (root lesion)
ការហើម ឬប៉ោងឬស (root swellings)
ការរបួសចុងឬស (injured root tips)
ការថយចុះនិងខូចព៌ណនៃប្រព័ន្ធឬស