1. Müəllim hazırlığında təlim nəticələrinə əsaslanan kurikulum Seminar
Doktor Eve Eisenschmidt
İnkişaf üzrə prorektor
Tallin Universiteti, ESTONİYA
Doktor Maiki Udam
Estoniya Ali və Peşə Təhsili üzrə Keyfiyyət Agentliyi,
ESTONİYA

2. Seminarın məqsədi
Müəllim hazırlığı sahəsində tədris proqramlarının hazırlamasının məqsədi və bu sahədəki çətinlikləri anlamaq;
Təlim nəticələrinin və qiymətləndirmə meyarlarının yazılmasını təcrübədən keçirmək;
Müxtəlif növ təlim nəticələrini və qiymətləndirmə meyarlarını tənqidi baxımdan təhlil etmək, birləşdirmək və sintez etmək;
İştirakçı tərəfindən tədris edilmiş ən azı bir kurrikulumu yeniləmək.

3. Seminarın təlim nəticələri
Seminarın sonunda iştirakçılar:
kurikulumun hazırlanması ilə bağlı müxtəlif yanaşmalar barədə məlumatlı olacaqlar;
təlim nəticələrinin necə hazırlanmalı olduğu və qiymətləndirmə meyarlarının necə seçilməli olduğunu biləcəklər;
öz kurikulumlarını yeniləmiş olacaqlar.

4. Günün qrafiki
09.00 – Giriş – Müəllim hazırlığı sahəsində kurikulumun hazırlanması. Tallin Universitetinin təcrübəsi – Təlim nəticələri üzərində iş. Fasilə – Təklif olunan təlim nəticələrinin müzakirə edilməsi – Qiymətləndirmə meyarı və metodlarına müxtəlif yanaşmalar – İştirakçılara məxsus kurikulumlar üzrə qiymətləndirmə meyarları və metodlarının hazırlanması – Qiymətləndirmə meyarının yenilənməsi. Xülasə.

5. Context: Challenges in Estonian educational system
Çətinliklərimiz…
Context: Challenges in Estonian educational system
Tələbəyə əsaslanan tədris yanaşmasına keçid
Müəllim peşəsinin cəmiyyətdə nüfuzunun artırılması
Rəqəmsal bacarıqların inkişaf etdirilməsi
Təhsil və innovativ iqtisadiyyat arasında əlaqənin gücləndirilməsi
Ömürboyu təhsil yanaşmasının həyata keçirilməsi

6. Estoniyanın ömürboyu təhsil üzrə strategiyası Gələcəyə baxış 2020: Təhsil həyat tərzidir
Məsuliyyət–İnsanlar təhsil və özünüinkişafın öz seçim və məsuliyyətləri olduğunu anlayırlar
Ehtiyaclar–Təhsil təhsilalanın maraq və qabiliyyətlərinə əsaslanır, onların inkişafını dəstəkləyir və əmək bazarının real ehtiyaclarını qarşılayır
İmkanlar–Ömürboyu təhsil sistemi təhsilalanın fərdi ehtiyaclarını nəzərə alan yaxşı keyfiyyət, müasir və çevik təhsil imkanları təklif edir

7. Estoniyada müəllim hazırlığına qoyulan tələblər
Müəllim hazırlığı universitetdə magistratura səviyyəsində həyata keçirilir (Tallin Universiteti, Tartu Universiteti)
Yeni başlayan müəllimlərin vəzifələrinə başlama/öhdəlikləri ilə tanışlıq ili
Hər bir məktəbin direktoru müəllimlər üçün peşəkar inkişaf imkanları planlaşdırmağa və yaratmağa məsuliyyət daşıyır (əvvəlki qayda: müəllimlər beş il ərzində 160 saatlıq ixtisasartırma təlimi keçməlidir)

8. Müəllimlərin peşəkar inkişafının davam etdirilməsi
Main steps of teacher’s professional development
İlkin təhsil:
Nəzəriyyə və praktikanın əlaqələndirilməsi
Addım I
Addım II
vəzifəyə başlama/öhdəliklər ilə tanışlıq ili:
Sosiallaşma və əməkdaşlıq
Addım III
Təhsilin davamı: özünütənqid və təhlil
Müəllimlərin kompetensiyaları
mühazirəçi
tyutorlar
mentor
həmkarlar
baş müəllim
cəmiyyət

9. Müəllimlər üçün peşəkar standartlar
Müəllim, 6-cı səviyyə, bağça müəllimi kimi ilkin hazırlıqdan (ali tətbiqi təhsil və ya Bakalavr dərəcəsi) və ya qabiliyyət sertifikatı aldıqdan sonra əldə olunur;
Müəllim, 7-ci səviyyə, müəllim kimi ilkin hazırlıqdan (Magistratura) və ya qabiliyyət sertifikatı aldıqdan sonra sonra əldə olunur;
Baş müəllim, 7-ci səviyyə, təhsil fəaliyyətindən əlavə, digər müəllimlərin inkişafına yardım edir və işlədiyi müəssisədə öz sahəsi üzrə metodologiya hazırlayır;
Magistratura müəllimi, 8-ci səviyyə, təhsil fəaliyyətindən əlavə, işlədiyi müəssisə daxilində və xaricində yaradıcı fəaliyyətlərin yaradılmasında iştirak edir və universitetlə yaxından əməkdaşlıq edir.

10. Müəllim Təlim və tədris fəaliyyətlərinin planlaşdırılması:
təhsilalanın inkişaf və təlim ehtiyaclarının müəyyənləşdirilməsi, müəllimin iş planlarının hazırlanması, tərəflərin işə cəlb edilməsi, təhsil materiallarının seçilməsi.
Təlim mühitinin yaradılması: fiziki təlim mühiti, intellektual təlim mühiti, təşkilati mədəniyyət.
Təlim və inkişafın dəstəklənməsi: təlim prosesi və qrupun idarə edilməsi, təhsilalanın inkişafının dəstəklənməsi, təlim və inkişafı dəstəkləyən rəy və qiymətləndirmə, tərəflərin işə cəlb edilməsi.

11. Müəllim (2) 4. Təhlil və peşəkar özünüinkişaf:
müəllim kimi öz işini təhlil etmək və özünü inkişaf etdirmək, tədris və təlimi araşdırmaq, fiziki, intellektual və emosional rifahını təmin etmək.
Təhsilalan və valideynə məsləhət vermək
İnkişaf, yaradıcılıq və tədqiqat fəaliyyətləri: Təhsil sahəsində siyasətin hazırlanması və inkişafın planlaşdırılması, təlim materiallarının hazırlanması və ya uyğunlaşdırılması.

12. Baş müəllim
İşin könüllü olaraq seçilməsi mümkün olan hissələri: 7. İdarəetmə: layihə və inkişaf fəaliyyətləri, fənlərlə, peşəkar və/və ya ixtisaslaşmış assosiasiyalarla işin təşkili. 8. Müəllimlərin təlimləndirilməsi və hazırlığı: fəal müəllimlərin hazırlığı, müəllim hazırlığının həyata keçirilməsi və ya koordinasiyası.

13. Magistratura pilləsində tədris edən müəllim
Bundan əlavə:
İdarəetmə: komanda və qərarvermə prosesinin formalaşdırılması, layihə və inkişaf fəaliyyətlərinin idarə edilməsi, fənlərlə, peşəkar və/və ya ixtisaslaşmış assosiasiyalarla işin təşkili.
İşin könüllü olaraq seçilməsi mümkün olan hissələri
Müəllimlərin təlimləndirilməsi və hazırlığı: ixtisasartırmada olan digər müəllimlər, ilkin müəllim hazırlığının aparılması, müəllim hazırlığının həyata keçirilməsi və ya koordinasiyası, müəllim heyətinə müəllim hazırlığı üzrə məsləhətlər vermə, elmi-pedaqoji tədqiqata rəhbərlik və ya qiymətləndirmə.
- Metodologiyanın və təlim materiallarının hazırlanması və tədqiqatın aparılması.

14. Müəllim kompetensiyaları üzrə Azərbaycan və Estoniya arasındakı fərqlər və oxşarlıqlar hansılardır?
Suallar? Fikirlər?

15. Estoniyada müəllim təhsili
Bütün məktəb səviyyələri üzrə müəllim təhsili üç hissədən ibarətdir:
ümumi fənlər;
xüsusi fənlər;
pedaqogika, psixologiya və didaktika üzrə ümumi fənlər və praktika:
Pedaqogika və psixologiyaya dair ümumi fənlər üzrə kurslar aşağıdakılardır:
 Təlimin emosional və sosial aspektləri
Təlim və inkişafın dəstəklənməsi
Təlimin differensasiyası
Müəllim və tələbə məktəb və cəmiyyətdə təhsilalan qismində

16. Universitet-məktəb tərəfdaşlıqlarının formaları
İlkin təhsil-tələbə müəllimlərin praktikası, tədris və təlimdə yeni yanaşmaların yaradılması
vəzifəyə başlama/öhdəliklər ilə tanışlıq dövrü–müəllimliyə yeni başlayanlara dəstək sistemi
Məktəblərin inkişaf etdirilməsi və müəllimlərin ixtisasartırma kursları

18. Davamlı pedaqoji praktika
Baza modulu təhsilini müəllimin təhsil müəssisəsindəki fəaliyyəti ilə əlaqələndirmək imkanları. Əsasən, İnnovativ/tərəfdaş məktəblərdə həyata keçirilir.
Müəllim kimi öz inkişafını dəstəkləməsi məqsədi ilə müəllimlərin və təhsilalanların fəaliyyətlərinin təhlil edilməsi bacarıqlarını formalaşdırır.
Tələbə müəllimə müxtəlif müəssisələri, təhsil səviyyələrini və müxtəlif tələbələri (o cümlədən xüsusi təhsil ehtiyacı olanları) müşahidə etmək imkanı verir.

19. Tədris praktikası Daha uzun müddət ərzində tədris etmə (3 ayadək)
Müşahidə, tədrisə yardım etmə
Bir fənn/dərs üzrə tədris
Həmkarlarla birgə qarşılıqlı öyrənmə/qarşılıqlı tədris
Daha uzun müddət ərzində tədris etmə (3 ayadək)

20. Tədris proqramının təlim nəticələri
Məzun:
tədris proqramını planlaşdırmağı və təşkil etməyi, təlim mühiti yaratmağı, fərdin təhsilini yönləndirməyi və təhsil almağa ruhlandırmağı bacarır
təhsilalanları, həmkarlarını və təhsil sistemindəki digər tərəfdaşları prosesə cəlb etmək üçün tələb olunan rəhbərlik və komanda işi bacarıqlarına malikdir
təlim proqramının və mühitinin təhlilində və hazırlanmasında və təhsilalanın müvəffəqiyyətinin qiymətləndirilməsində elmi metodları və təhsil/texnoloji alətləri tətbiq etməyi bacarır
müxtəlif təlim yanaşmaları, uşaqların inkişafı, cəmiyyətdə təhsil, eləcə də müəllimə qarşı qoyulan peşəkar və etik tələblər barədə məlumatlıdır
Ana dilinin iki didaktik alt sahəsini anlayır: eston dili və ədəbiyyatı üzrə geniş bilik və eston mədəniyyətində baş vermiş son hadisələr barədə məlumatlılıq
peşəkar fəaliyyətini qiymətləndirməyə hazırdır və əlavə təlimlənməyi və peşəkar inkişaf etməyi planlaşdırır.

21. Tədris proqramınızın təlim nəticələrini eston nümunəsi ilə müqayisə edin. Əsas oxşarlıqlar və fərqlər hansılardır? Hər hansı ümumi kompetensiyalarla rastlaşdınızmı?

22. Tədris modulunun təlim nəticələri
Tələbə:
təhsil və təlim prosesini planlaşdırmağı və irəli aparmağı, eləcə də təlim mühiti yaratmağı bacarır;
təhsilalanın maraqlarına uyğun olaraq onu ruhlandırmağı və qiraətə marağını (eləcə də digər önəmli maraqlarını) artırmağı bacarır;
komandada fəaliyyət göstərməyi, eləcə də təhsilalanları, həmkarlarını və təhsil sistemində və cəmiyyətdəki digər tərəfdaşları cəlb etməklə komanda rəhbəri kimi fəaliyyət göstərməyi bacarır;
təlim prosesini və mühitini təhlil etmək və təhsilalanın inkişafını qiymətləndirmək və əlavə inkişaf planları hazırlamaq üçün elmi metodları və təhsil/texnoloji alətləri istifadə etməyi bacarır;
Müxtəlif təlim konsepsiyaları, uşaqların inkişafı, cəmiyyətdə təhsil paradiqmaları barədə məlumatlıdır və bu biliyi fərqli situasiyalarda tətbiq etməyi bacarır;
müəllimin peşəkar və etik dəyərləri barədə məlumatlıdır; peşəkar inkişafını təhlil etməyə və planlaşdırmağa hazırdır.

23. Blum taksonomiyasının kateqoriyaları ilə təlim nəticələrini müqayisə edin

24. Blum Taksonomiyası (1956) 6. Qiymətləndirmə 5. Sintez 4. Təhlil
3. Tətbiq
2. Anlama
1. Bilik

25. Məşğələ
Kurikulumunuzun təlim nəticələrini təhlil edin, zəruri olarsa, yeni təlim nəticələri yazın.

26. Qiymətləndirmə meyarlarını və metodlarını təhlil edin

27. Qiymətləndirmə metodları
Esse
Dərslik və digər vəsaitlərin istifadəsinə icazə verilən imtahan
Çoxcavablı test
Təqdimat
Konkret nümunənin təhlili
Layihə
Praktika
Portfel …

28. Məşğələ
Metodları seçin və tədris etdiyiniz fənn üzrə bir metod üçün (səviyyələr üzrə) qiymətləndirmə meyarlarını yazın.

29. Kurikulumun planlaşdırılması
Təlim nəticələri
Qiymətləndirmə metodları
Təlim fəaliyyətləri
Tələbənin hesablanmış dərs yükü (saatlar)

30. İstinadlar
Meristo, M., Eisenschmidt, E. (2014). Yeni müəllimlərin məktəb mühiti və səmərəliliyə dair anlayışları. Beynəlxalq Təhsil Tədqiqatı, 67, 1-10.
Eisenschmidt, E., Oder, T., Reiska, E. (2013). Vəzifəyə başlama/öhdəliklər ilə tanışlıq Proqramı - 5 illik praktikadan sonra müəllimlərin təcrübəsi. Mentor & Tyutor fəaliyəti: Təlimdə tərəfdaşlıq, 21,
Anspal, T.; Eisenschmidt, E.; Löfström, E. (2012). Özümü müəllim kimi tapmağım – tələbə müəllimlərin hekayələri vasitəsilə müəllim kimliyinin formalaşmasının araşdırılması. Müəllimlər və Tədris: Nəzəriyyər və praktika, 18(2),
Löfström, Erika; Eisenschmidt, Eve (2009). Yeni müəllimlərin mentorluq üzrə baxışları: Estoniyada vəzifəyə başlama/öhdəliklər ilə tanışlıq ili üzrə nümunə. Tədris və müəllim hazırlığı, 25(5),