1. საქართველოს ენერგეტიკის სისტემური პრობლემები
ნატალია შათირიშვილი
მსოფლიო გამოცდილება საქართველოსთვის(WEG)
5 ივლისი 2013
მოვხსნათ სარკის ეფექტი

2. სისტემური პრობლემები
არ არის საკმარისი ინფორმაცია გადაწყვეტილების მისაღებად
არ გვაქვს ერთიანი ენერგეტიკული ბალანსი
60-65% იმპორტზე დამოკიდებული
საკუთარი ენერგო რესურსების – 40% ხე-ტყე დანარჩენი კი ჰიდრო
არაა სათანადოდ შესწავლილი ქვანახშირის, ნავთობის, გაზისა და განახლებადი ენერგიის წყაროების პროტენციალი
არ ხორციელდება დაგეგმვა – ელექტროენერგიაზე მოთხოვნის პროგნოზიც კი (MARKAL შედეგები არ გამოიყენება)
Poor coordination of Donor Projects

3. სისტემური პრობლემები
საინვესტიციო გარემო - ჰიდროენერგიის განვითარება შენელდა – სისტემის ნაკლოვანებების დაბალანსება დათმობებით (BOO, გადასახადები, წყლის საფასური)
ელექტროენერგიის ბაზრის მონოპოლიური სტრუქტურა კონკურენციის დანერგვის სირთულე
სემეკი arasaკmarisad ეფექტური - ტარიფების დადგენაში, ბაზრის რეგულირებაში
კვლევებისა და დანერგვის naklebobaB(ამოცანები არ არის დასმული)
ამოცანები არ არის დასმული

4. დაგროვილი sxva პრობლემები
მემორანდუმები – გრძელვადიანი კონცესიები
RAO UES – გახანგრძლივდა 2025-მდე (?)
Energo-Pro - გახანგრძლივდა 2025-მდე(?)
SOCAR - გახანგრძლივდა მდე(?)
memorandumebis pirobebi ar aris ღია, ucnobia, ramdenad Seesabamebian evropasTan asocirebis, da konkurentuli bazris Camoyalibebis moTxovnebs
გარემოსდაცვითი საკითხების გადაწყვეტა
ჰესების აშენებაზე დადებული მემორანდუმების პრობლემები .

5. ხელიდან გაშვებული შესაძლებლობები
წიაღისეული რესურსების ძიება და მოპოვება
სpecialistebis SefasebiT დაუძიებელია ნავთობისა და გაზის პოტენციური რესურსების 80%
სათანადოდ არაა განვითარებული ქვანახშირის მოპოვება
ფიქალის გაზის შესაძლო მარაგები გამოუკვლეველია
გაზის საცავი –არ აშენებულა. SOCAR-ის მიერ ხორციელდება დაბალანსება რაშიც საფასურს ვიხდით. რამდენს?
ჯერ არც ერთი mniSnelovani ჰესის მშენებლობა არ დამთავრებულა - აშენდა არაეფექტური გაზის ტურბინა და არა კომბინირებული ციკლის თბოსადგური.
ინდივიდუალური გამრიცხველიანება არ დამთავრდა (35% რეგიონალური მომხმარებლების)
დაბალი ენერგოეფექტურობა (შენობები, ინდუსტრია, შეშის მოხმარება)
არაა განვითარებული - ქარის, მზისა და გეოთერმული ენერგია
sarSan somxetshi moxda amis kvleva)

6. სტრატეგია უნდა იყოს მთავრობის სამოქმედო გეგმა
ენერგო სექტორის განვითარების პროცესის მონიტორინგის საშუალება
კომპლექსური პროცესი სადაც ჩართულია სხვადასხვა სექტორის სპეციალისტები
საფუძველი საერთაშორისო ვალდებულებების აღებისას და წინაპირობა ევროპულ და ევროატლანტიკულ ორგანიზაციებში ინტეგრაციის
უნდა eyrdnobodes situaciis karg ცodnas da aseve SesaZlebobebis da safrTxeebis ცodnas da unda Seiwavdes ეკონომიკურ, პოლიტიკურ, უსაფრთხოების ასპექტებს, საბაზრო მოდელის სამომავლო ხედვას ასევე ტექნოლოგიურ და ინფრასტრუქტურულ განვითარებას

7. სტრატეგიის არარსებობა იწვევს
სექტორის მონაწილეებმა და ექსპერტებმა არ იციან რა პრიორიტეტებია ენერგეტიკაში და არ მიმდინარეობს პრიორიტეტული მიმართულებით გეგმიური მუშაობა
საინვესტიციო გარემო არასტაბილურია და რისკის ფაქტორები maRalia
სახელმწიფო სტრუქტურების არასაკმარისი კოორდინირება
დონორული ორგანიზაციების არასაკმარისი კოორდინირება
გართულებულია ენერგეტიკის სტრატეგიული დაგეგმვა
გართულებულია კვლევები და კვალიფიციურ სპეციალიტებზე მოთხოვნა
(kriteriumi ar gaq)

8. გამოწვევები
ენერგეტიკული უსაფრთხოების გაუმჯობესება-ზამთარში ენერგიის მიწოდება
შავი ზღვის გადამცემი ხაზი– ტექნიკური და რეგულირების საკითხები
ევროკავშირთან ასოცირების შესახებ შეთანხმება– ღრმა და ყოვლისმომცველი თავისუფალი ვაჭრობის შეთანხმება, მოლაპარაკებები ენერგეტიკული გაერთიანების სრულუფლებიან წევრობაზე
სტრატეგიული ინვესტორების მონაწილეობით ჰიდროენერგიის განვითარება
განახლებადი ენერგიისა და ენერგოეფექტურობის სტრატეგიისა და კანონმდებლობის შექმნა
საკუთარი წიაღისეული და განახლებადი ენერგო რესურსები: ქვანახშირი, ნავთობი, გაზი, ქარისა და მზის ენერგია და სხვა.
სატარიფო მეთოდოლოგიის მსოფლიოში მიღებული პრაქტიკის დანერგვა
ქსელური ინფრასტრუქტურის დაგეგმვა და განვითარება
ქვეყნის პოლიტიკური და ეკონომიკური ინტერესების დაცვა.
ძლიერი თანამედროვე ენერგეტიკული სექტორის ჩამოყალიბება

9. დასკვნა მიმდინარე სამუშაო: რამდენიმე ჰესის მშენებლობა
შავი ზღვის გადამცემი ხაზი
GEMM-2015 ნორმატიული გარემოს დახვეწა
ენერგეტიკული ბალანსები
განახლებადი ენერგიის კანონი
DCFTA, ევროკავშირთან ასოცირების შეთანხმება და მოლაპარაკებები ენერგეტიკული გაერთიანების სრულუფლებიან წევრობაზე
Aამის ეფექტური გამოყენება და განვითარება შესაძლებელი იქნება თუ იქნა ერთიანი სტრატეგია, რომელიც ამ ყველაფერს ერთიან მიმართულებას მისცემს

10. მადლობა ყურადღებისთვის