1. KOMUNIKIMI ME
KOMPJUTER
-Interneti

2. Çfarë është komunikimi ?

3. Fjala “komunikim” vjen nga latinishtja CUMUNIRE (cum=me dhe munire= lidh, ndërtoj).
Komunikimi është procesi me anën e të cilit shkëmbehen dhe kuptohen informacionet midis dy a më shumë njerëzve, me qëllim që të motivohen ose të influencohen në sjelljet apo në qëndrimet e tyre.

4. Komunikimi mund te jete:

5. Mediumi i transmetimit
Ç’eshte komunikimi – transmetimi i sinjalit permes nje mediumi nga derguesi tek marresi.
Komunikimi mund te jete ne nje drejtim ose ne dy drejtime.
Sinkron ose asinkron.
Komunikimi dhe telekomunikimi.
Dëguesir
Marrësi
Sinjali
Komunikimi
Mediumi i transmetimit
(ajri)
Dërguesi
Marrësi
Sinjali

6. Çka është telekomunikimi?

7. Telekomunikimi – transmetimi elektronik i sinjaleve per komunikim (TV, Radio, Internet…)
Telekomunikacioni është transmetimi i informacionit në distanca të konsiderueshme për të komunikuar.
Në të kaluarën, telekomunikacioni përfshinte përdorimin e sinjaleve vizuale, të tilla si fenerë, sinjale tymi, dhe heliograf optike, apo mesazhe audio nëpërmjet rënive të daulleve në mënyrë të koduar, dhe shembuj të tjerë të ngjajshme.
Modeli i pergjithshem i telekomunikimit:

8. Medium telekomunikimi
është gjithçka që mbart një sinjal elektronik dhe është ndërlidhës ndërmjet pajisjes dërguese dhe pajisjes marrëse.
Pajisja e telekomunikimit kryen një numër funksionesh, të cilët përfshijnë konvertimin e sinjalit në një formë të ndryshme ose nga një formë tek tjetra.

9. KUSH BENE PJESE NE MEDIUME ?

10. Mediat
Tradicionale
janë të centralizuara

11. Çka është Interneti?

12. Ai është një rrjet i rrjeteve që përbëhet nga miliona rrjete private, publike, akademike, biznese, dhe qeveritare, me fushëveprim lokal deri në global, të lidhura nga një koleksion i gjerë elektronik, wireless, dhe teknologjitë e rrjeteve optike.
Emri internet rrjedh nga fjala angleze INTERNACIONAL NETWORK – rrjet nderkombetar.

13. Interneti është sistemi i rrjeteve kompjuterike të ndërlidhura që përdorë Bashkesi te Protokollit të Internetit (TCP/IP) për të lidhur miliarda pajisje në të gjithë botën.

14. ÇKA JANE PROTOKOLET

15. PROTOKOLET
Përshkrimi preciz i rregullave dhe mënyra në të cilën kompjuterët e ndryshëm mund të komunikojnë në rrjet quhet protokol.
Me anë të protokoleve arrihet lidhja në mes të kompjuterëve personalë dhe qendrës së madhe kompjuterike.
Softveri i cili mundëson funksionimin normal të Internetit përbëhet nga dy komponente të protokoleve të cilat sipas standaradeve ndërkombëtare quhen:
TCP (Transmission Control Protocol ) dhe
IP ( Internet Protocol)

16. Çfare detyre ka TCP – Transmission Control Protocol ?

17. TCP – Transmission Control Protocol
TCP është për transmetimin e të dhënave nga një aplikacion në internet.
TCP është përgjegjëse për përgatitjen e të dhënave brenda paketave të IP para se të dërgohen, dhe
përgatitjen e paketave kur të arrijnë.

18. Çfarë detyre ka IP – Internet Protocol ?

19. IP – Internet Protocol
IP mbikëqyr komunikimin me kompjuterët tjerë
IP është përgjegjëse për dërgimin e paketave te marrësi.

20. Një rrjetë kompjuterash konsiston në mediat, pajisjet dhe softuerët e komunikimit që nevojiten për të lidhur dy ose më shumë sisteme kompjuterash ose pajisje kompjuterike.

21. Historiku i internetit Si lindi i ideja per internetin?

22. Koncepti i distribuar i Paul Baran-it u jetësua përmes agjencionit ushtarak amerikan për hulumtime
ARPA – Advanced Research Project Agency
Rrjeta u quajt ARPANET
Katër institucionet akademike që u lidhën për së pari herë në ARPANET
UC LA, UC Santa Barbara, U. Utah, Stanford
Zhvillimi i ARPANET-it në vitet në vijim u bë i hovshëm (shembulli nga )

23. 1960: U disajnua si një mjet kommunikimi i pathyeshëm (Fillimisht për Armatën Amerikane). Pastaj, kryesisht u përdor për nevoja akademike dhe shkencore.
1971: u bë shumë i popullarizuar
1976: Elizabeth II dërgoi
1982: U krijua EUnet (European UNIX Network) për të mundësuar qarkullimin e lirë të -ve.
1983: U krijua EARN (European Academic and Research Network.
1991: Lindi World Wide Web.

24. Interneti mbart një gamë të gjerë të burimeve të informacionit dhe shërbimeve, të tilla si dokumentet e ndërlidhura hypertext dhe  aplikacionet  e World Wide Web (WWW), posta elektronike, telefonin, dhe rrjetet peer-to-peer për file sharing.

26. Kush eshte pronar i internetit , kush e kontrollon ?

27. Interneti Nuk ka kontroll qendrore
Çdonjëri mund të ket qasje (prej shtëpisë, zyrës, Internet kafesë, etj)
Çdo person shkrimin, editimin dhe redaktimin e bën në pronësi të vetën
Nuk ka qendër gjeografike

28. ÇKA MUND TE BEJME ME NDIHMEN E INTERNETIT ?

29. Përmes Internetit mund te:
Komunikoni – te dërgoni , dokumente, te dhëna te merrni pjese ne konferenca elektronike
Te qaseni ne informata – te kërkoni dokumente te lexoni broshura elektronike , libra apo konkurse
Te merreni pjese ne diskutime – te bashkoheni ne diskutime interaktive ne grupe duke përdorur transmetimin e zërit
Te furnizoheni me informata – te transferoni fajllat dhe tekstin nga kompjuteri grafikonet kompjuterike etj
Te argëtoheni – te luani lojëra , te shikoni video klipe , te lexoni gazeta dhe libra te ilustruara
Te këmbeni transaksione afariste – te shitni ,bleni mallra dhe produkte , te shpallni konkurse etj.

30. II

31. Organizimi i internetit
Kategoritë e rrjeteve kompjuterike ndahen sipas:
Madhësisë
Dizajnit
Topologjise
Funksionaliteti etj.

32. Sipas madhesise rrjetat ndahen ne:
LAN (local area network)
MAN (metropolitan area network)
WAN (wide area network)

33. Çfarë është LAN-i? Local-Area Network
LAN-i është një bashkësi kompjuterash të pavarur që komunikojnë me njëri tjetrin përmes një mediumi të përbashkët.
Është rrjet lokal i kompjuterëve të një:
Kompanie,shkolle ,Institucioni qeveritar etj.
Me qëllim të shkëmbimit të të dhënave dhe bashkë-shfrytëzimit të resurseve (printer, skener).
LAN-et janë zakonisht rrjete të kufizuara, brenda një zone gjeografike të tilla si p.sh. një ndërtesë.

34. Çfarë është WAN-i? Wide-Area Network
Lidh ndërtesa/hapësira që nuk janë fizikisht pranë njëra tjetrës
Shpejtësi të ulta
Kosto të larta
Rrjet i cili mundëson lidhjen e LAN-ve të larguar, ose edhe kompjuterëve të vetëm në largësi.
P.sh.Kompanitë e mëdha që kanë zyra në dy qytete të largëta bëjnë shkëmbimin e informatave nga të dy zyret.

35. Rrjetat kompjuterike
Me rrjetat kompjuterike nënkuptojm lidhjen e dy apo më shumë kompjutorëve ndërmjet veti.
Rrjeti kompjuteristik mundëson komunikimin midis shfrytëzuesve të sistemit/sistemeve informatike.
Kompjutorët e lidhur në rrjetën kompjuteristike funksionojnë në mënyrë unike sipas standardeve të përcaktuara komunikuese çka do të thotë se “flasin gjuhën e njëjtë” 35

36. Si realizohet lidhja e kompjuterave ne te gjithe boten?

37. Lidhja e kompjuterave ne te gjithe boten realizohet nepermjet :
Linjave fizike (linjat telefonike)
Fibrat optike
Broadband
Kabllo bakri te frekuences se larte
Linja ajrore si radio-relete
Nepermjet valeve dhe satelitit.

38. III

39. KYÇJA NË INTERNET

40. KYÇJA NË INTERNET Modemi
Linjat ekzistuese telefonike shfrytëzohen për lidhjen e shfrytëzuesve në rrjet. Këtë e mundëson paisja e quajtur Modem.
PSTN (Public Switched Telephone Network)
I referohet sistemit telefonik internacional që është i bazuar në rrjetin e përbërë nga kabllot prej bakri dhe mundëson bartjen e zërit në mënyrë analoge.

41. ISDN (Integrated Services Digital Network)
Është standard internacional për komunikim, që mundëson për të derguar zë,video dhe informata tjera përmes linjave telefonike qofshin ato digjitale ose kabllo të thjeshta telefonike.
Transferi i shënimeve deri ne 64Kbps për një kanal.

42. ADSL (Asymmetric Digital Subscriber Line)
Është teknologji e re që mundëson dërgimin e sasive më të mëdha të shënimeve përmes linjave ekzistuese telefonike prej bakri.
Download-i mund të jetë 1.5 deri 9 (Mbps), ndërsa upload, 16 deri 640 (kbps).
Largësia fizike e shfrytëzuesit nuk mund të jetë më e madhe se 5.5km – pra ka limit në distancë për ta shfrytëzuar këtë lidhje.

43. FURNIZUESIT ME SHERBIME INTERNETI

44. Cilet jane provajderet me te njohur ne Kosove?

48. Sherbimet e Internetit
FTP ( File transfer Protocol)
World Wide Web (WWW)
Telnet
Chat
News groups(NEWS)
IRC (Internet Relay Chat)
Usenet dhe newsgroups
Chat rooms
Internet phone
Videokonferencë në Internet
Content streaming
Mesazhe në çast
Blerjet në Web( E-commerce)
Ankandet Web
Muzikë, radio dhe video
Office on the Web
Internet sites in 3-D
Softuerë dhe shërbime falas etj.

49. e-mail (electronic mail)–
(electronic mail)– paraqet shërbimin më të shfrytëzuar të internetit.
Ju mundëson që të dërgoni mesazhe tek një person tjetër ose edhe fajlla te bashkangjitur aty per aty ne çdo pjesë të botës.

50. Posta elektronike (Electronic mail- ) është një metodë e shkëmbimit të mesazheve digjitale, e cila bazohet në modelin ruajdhe- përcjell më tutje. Sipas këtij modeli, sistemi i -it, respektivisht serveri i -ave, e pranon mesazhin e dërguar nga shfrytëzuesi, e ruan atë dhe pastaj e transmeton (përcjell) më tutje në adresën destinuese

51. File Transfer Protocol (FTP)
Protokolli i transferimit të skedarëve (FTP)
Set i rregullave me të cilat kompjuterat transferojnë të dhëna në Internet
URL fillon me ftp: // në vend të http
Përdoret me shfletuesin ose softuerin që mbështet
FTP-në Filezilla (
FTP site mund të shfletohet sikur të ishin skedarë në kompjuterin lokal
Dosjet mund të shkarkohen
FTP site mund të kërkojë hyrje
FTP gjithashtu mund të përdoret në internet për
Ngarkimi i skedarëve
Shkarkimi i skedarëve
Detyrat e menaxhimit të skedarit

52. Konceptet kyçe për World Wide Web (WWW)
Çdo Website ka adresë unikate
Ju mund ta shkruani adresën në browser ose të klikoni në link.
Browser është sikurse derë për Web-ai ju mundëson qasje në www
Homepage i ka linqet për faqet tjera të Site-it
Ruani informacionet e Webfaqeve:
-komplet, vetëm grafikën, tërë tekstin, ose një pjesë të tekstit

53. Internet Relay Chat (IRC)
është një protokoll shtresash aplikimi që lehtëson komunikimin në formën e tekstit. Procesi i diskutimit punon në një model të rrjetit klient / server. Klientët e IRC-së janë programe kompjuterike që përdoruesit mund të instalojnë në sistemin e tyre ose aplikacionet e bazuara në ueb, duke u nisur ose në nivel lokal në shfletuesin ose në serverin e palës së tretë. Këta klientë komunikojnë me serverët e bisedave për të transferuar mesazhe tek klientët tjerë.
IRC është projektuar kryesisht për komunikim në grupe në forumet e diskutimit, të quajtura kanale, por gjithashtu lejon një-në-një komunikim nëpërmjet mesazheve private ,si dhe chat dhe transferim të të dhënave, përfshirë ndarjen e skedarëve.

54. NEWSGROUP (USENET)
Një grup lajmesh në Usenet është një depo zakonisht brenda sistemit Usenet, për mesazhet e postuara nga shumë përdorues në vende të ndryshme që përdorin internetin. (Pavarësisht nga emri, grupet e lajmeve janë grupe diskutimi, nuk janë të përkushtuara për botimin e lajmeve, megjithëse ato ishin të destinuara kur interneti ishte i ri. [Grupet e lajmeve janë teknikisht të dallueshme, por funksionalisht të ngjashme me forumet e diskutimit në botë Wide Web. Softueri i Lajmëruesit përdoret për të lexuar përmbajtjen e grupeve të lajmeve.

55. Shërbimet në Internet .com -për organizata komerciale dhe prfitabile
, zakonisht kanë prapashtesat:
.com -për organizata komerciale dhe prfitabile
.org – organizata të përziera dhe joprfitabile
.net – infrastrukturën dhe dhënësit e shërbimeve të internetit
.edu – fakultete dhe univerzitete
.gov – institucione qeveritare
SMTP-(simple mail transport protocol)protokoli për bartjen e postës elektronike
SMTP –Server – sistem kompjuterik nëpërmjet të cilit bëhet bartja e postës
VoIP (Internet telephony, voice over IP- bartja e telefonatave nëpërmjet rrjetave kompjuterike të bazuara në IP posaqërisht nëpërmjet Internetit
Weblogs – online ditarë (Web faqe private apo të ndërmarjeve, të radhitura kronologjikisht, kurse përmbajtja e tyre mundë të komentohet nga të tjerët. Përpos Weblogjeve personale ekzistojnë poashtu edhe Weblogje sipas temave të caktuara, si dhe Weblogje të ndërmarjeve të cilat shërbejnë për komunikim, diskutim si dhe për transferimin e diturisë) 56

56. Shfetuesit -Web Browsers
Web Browsers janw programe/software qe i japin mundesi nje perdoruesi te kete akses, te marre dhe te shohe dokumenta dhe burime te tjera ne internet.
Historia e web browser fillon qe ne 1980 me world wide web, Net Scape dhe me vone Internet Explorer (1995)
Web Browsers me te medhenj jane:
Internet Explorer
Mozilla Firefox
Google Chrome
Safari
Opera

57. Cilin Web Browser tw zgjedhim
Internet Explorer- versioni i ri 9.0 ka qene mjaft popullor midis perdoruesve te Windows.Aktualishtt vazhdon te dominoje tregun .
Opera - eshte i famshem per pwrdorimin e saj ne telefona celulare. E kryen kerkimin shpejt, nuk eshte shenjester per viruse dhe bllokohet ralle.
Mozilla Firefox - Mendohet te jete browser me i shpejte dhe konsiderohet me i miri per kompjuter Macintosh
Google Chrome- eshte web browser me i ri dhe po shnderrohet ne nje aktor kryesor. Eshte i shpejte, faqet karikohen shpejt.
Safari - Perdoret kryesisht per kompjuterat e tipit Macintosh. Eshte web browser i katert me i perdorur ne SHBA

58. Motorret e kerkimit ne web
“Nje motorr kerkimi ne web eshte projektuar te kerkoje informacion ne World Wide Web dhe ne servera FTP. Rezultatet e kerkimit prezantohen si liste rezultatesh. Informacioni mund te jete ne formen e faqeve te internetit, imazheve, informacionit dhe tipe te tjera dokumentash (pdf, html etj)”
Motoret e kerkimit me te perdorur jane:
Google Aol
Bing My web search
Yahoo Lycos
Ask Altavista

59. Aksionet e motorreve te kerkimit
per muajin Mars 2011

60. Google motorri i kerkimit me i klikuar
Shkojme te
Fusim fjalw kyç per te gjetur
informacion
Specifikojmw kwrkimin tonw sipas kategorive web, imazhe, video, harta, pazar, etj

61. Google scholar - qendroni mbi shpatullat e gjiganteve
Eshte nje motorr kerkimi ku mund te gjeni literature akademike, artikuj shkencore ne shume disiplina dhe fusha duke perfshire teza, libra, abstrakte, artikuj, studime ne formate te ndryshme
Operohet permes fjaleve kyc,
p.sh., agriculture
Mund ta ngushtoni kerkimin
Permes kategorive si tipi
I dokumentit, viti i botimit,
Prezenca e citimeve etj