1. STATISTIKA
KELAS XI IPA
OLEH : NDARUWORO

2. STANDAR KOMPETENSI
MENGGUNAKAN ATURAN STATISTIK, KAIDAH PENCACAHAN, DAN SIFAT-SIFAT PELUANG DALAM PEMECAHAN MASALAH

3. KOMPETENSI DASAR
1.3 MENGHITUNG UKURAN PEMUSATAN, UKURAN LETAK DAN UKURAN PENYEBARAN DATA,SERTA PENAFSIRANNYA

4. INDIKATOR
Menentukan rentang, rentang interkuartil, simpangan kuartil, simpangan rata-rata, ragam dan simpangan baku dari data tunggal.
Menentukan rentang, rentang interkuartil, simpangan kuartil, simpangan rata-rata, ragam dan simpangan baku dari data berkelompok.

5. MATERI
STATISTIKA

6. Rentang Interkuartil / Jangkauan Antarkuartil
DATA TUNGGAL 
J = xmak - xmin
Rentang/Jangkauan
Rentang Interkuartil / Jangkauan Antarkuartil 
RI = Q3 – Q1 
SK = ½ RI = ½ (Q3 – Q1)
Simpangan Kuartil 
Simpangan Rata-rata 
Ragam / Varians 
Simpangan Baku

7. DATA TUNGGAL JAWAB : CONTOH SOAL
Diketahui data nilai matematika 9 orang siswa adalah : 78,56,67,86,93,91,82,67,50
Tentukan : rentang, rentang interkuartil, simpangan kuartil, simpangan rata-rata, ragam dan simpangan baku dari data di atas
JAWAB :

8. Hamparan / Jangkauan Antarkuartil
DATA BERKELOMPOK 
J = X kls tertinggi – X kls terendah
Rentang/Jangkauan
Hamparan / Jangkauan Antarkuartil 
H = Q3 – Q1 
Qd = ½ H = ½ (Q3 – Q1)
Simpangan Kuartil 
Simpangan Rata-rata 
Ragam / Varians 
Simpangan Baku

9. f CONTOH SOAL Tinggi Badan
Diketahui : Data tinggi badan siswa kelas XI IPA
Tinggi Badan
( cm ) f
146 – 150 2
151 – 155 5
156 – 160 16
161 – 165 12
166 – 170 7 3
Jumlah 45
Tentukan jangkauan, jangkauan antarkuartil, simpangan kuartil, simpangan rata-rata, ragam dan simpangan baku data di samping!

10. f JANGKAUAN JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 151 – 155 5 156 – 160 16
( cm ) f
146 – 150 2
151 – 155 5
156 – 160 16
161 – 165 12
166 – 170 7 3
Jumlah 45

11. x f JANGKAUAN JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 151 – 155 5 156 – 160 16
( cm ) f x
146 – 150 2
151 – 155 5
156 – 160 16
161 – 165 12
166 – 170 7 3
Jumlah 45

12. x f JANGKAUAN JAWAB J = Xmaks - Xmin J = 173 - 148 J = 25 Tinggi Badan
( cm ) f x
146 – 150 2
148
151 – 155 5
153
156 – 160 16
158
161 – 165 12
163
166 – 170 7
168 3
173
Jumlah 45
J = Xmaks - Xmin
J =
J = 25

13. JANGKAUAN ANTARKUARTIL
JAWAB
JANGKAUAN ANTARKUARTIL
Tinggi Badan
( cm ) f
146 – 150 2
151 – 155 5
156 – 160 16
161 – 165 12
166 – 170 7 3
Jumlah 45
Q1 =
156,83
Q3 =
164,98
H = Q3 – Q1
H = 164, ,83
H = 8,15

14. f SIMPANGAN KUARTIL JAWAB Q1 = 156,83 Q3 = 164,98
Tinggi Badan
( cm ) f
146 – 150 2
151 – 155 5
156 – 160 16
161 – 165 12
166 – 170 7 3
Jumlah 45
Q1 =
156,83
Q3 =
164,98
Qd = ½ H = ½ (Q3 – Q1)
Qd = ½ (164, ,83)
Qd = ½ (8,15) = 4,08

15. f SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 151 – 155 5
( cm ) f
146 – 150 2
151 – 155 5
156 – 160 16
161 – 165 12
166 – 170 7 3
Jumlah 45

16. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 151 – 155 5
( cm ) f X
146 – 150 2
151 – 155 5
156 – 160 16
161 – 165 12
166 – 170 7 3
Jumlah 45

17. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 151 – 155 5
( cm ) f X
146 – 150 2
148
151 – 155 5
153
156 – 160 16
158
161 – 165 12
163
166 – 170 7
168 3
173
Jumlah 45

18. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 151 – 155 5
( cm ) f X
146 – 150 2
148
151 – 155 5
153
156 – 160 16
158
161 – 165 12
163
166 – 170 7
168 3
173
Jumlah 45

19. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 151 – 155 5
( cm ) f X
146 – 150 2
148
151 – 155 5
153
156 – 160 16
158
161 – 165 12
163
166 – 170 7
168 3
173
Jumlah 45

20. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 12,89
( cm ) f X
146 – 150 2
148
12,89
151 – 155 5
153
7,89
156 – 160 16
158
2,89
161 – 165 12
163
2,11
166 – 170 7
168
7,11 3
173
12,11
Jumlah 45

21. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 12,89
( cm ) f X
146 – 150 2
148
12,89
151 – 155 5
153
7,89
156 – 160 16
158
2,89
161 – 165 12
163
2,11
166 – 170 7
168
7,11 3
173
12,11
Jumlah 45

22. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 12,89 25,78
( cm ) f X
146 – 150 2
148
12,89
25,78
151 – 155 5
153
7,89
39,45
156 – 160 16
158
2,89
46,24
161 – 165 12
163
2,11
25,32
166 – 170 7
168
7,11
49,77 3
173
12,11
36,33
Jumlah 45

23. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 12,89 25,78
( cm ) f X
146 – 150 2
148
12,89
25,78
151 – 155 5
153
7,89
39,45
156 – 160 16
158
2,89
46,24
161 – 165 12
163
2,11
25,32
166 – 170 7
168
7,11
49,77 3
173
12,11
36,33
Jumlah 45

24. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 12,89 25,78
( cm ) f X
146 – 150 2
148
12,89
25,78
151 – 155 5
153
7,89
39,45
156 – 160 16
158
2,89
46,24
161 – 165 12
163
2,11
25,32
166 – 170 7
168
7,11
49,77 3
173
12,11
36,33
Jumlah 45
222,89

25. f X SIMPANGAN RATA-RATA JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 12,89 25,78
( cm ) f X
146 – 150 2
148
12,89
25,78
151 – 155 5
153
7,89
39,45
156 – 160 16
158
2,89
46,24
161 – 165 12
163
2,11
25,32
166 – 170 7
168
7,11
49,77 3
173
12,11
36,33
Jumlah 45
222,89

26. f X RAGAM / VARIANS JAWAB Tinggi Badan 146 – 150 2 148 12,89 166,15
( cm ) f X
146 – 150 2
148
12,89
166,15
332,30
151 – 155 5
153
7,89
62,25
311,25
156 – 160 16
158
2,89
8,35
133,60
161 – 165 12
163
2,11
4,45
53,40
166 – 170 7
168
7,11
50.55
353,85 3
173
12,11
146,65
439,95
Jumlah 45
1624,35

27. JAWAB
RAGAM / VARIANS

28. JAWAB
SIMPANGAN BAKU

29. SOAL
Tentukan rentang, rentang interkuartil, simpangan kuartil, simpangan rata-rata, ragam dan simpangan baku data di samping!
Nilai f
30 – 39 4
40 – 49 6
50 – 59 8
60 – 69 12
70 – 79 9
80 – 89 7
90 – 99
Jumlah

30. jawab
Nilai f
30 – 39 4
40 – 49 6
50 – 59 8
60 – 69 12
70 – 79 9
80 – 89 7
90 – 99
Jumlah

31. TERIMA KASIH
SELAMAT BEKERJA