1. STRATEGIJSKI MENADŽMENT
prof. dr Branislav Mašić

2. NASTAVNI PROGRAM UVOD U STRATEGIJSKI MENADŽMENT
1.1 Pojam, definisanje i sadržaj strategijskog menadžmenta
1.2 Evolucija izazova i promena i njihov uticaj na menadžment organizacije
1.3 Evolucija strategijskog menadžment sistema
1.3.1 Koncept bazičnog finansijskog planiranja
1.3.2 Koncept planiranja zasnovanog na predviđanju
1.3.3 Koncept eksterno-orijentisanog planiranja
1.3.4 Strategijsko planiranje
1.3.5 Upravljanje strategijskim pozicijama
1.3.6 Kontigentno planiranje
1.3.7 Upravljanje strategijskim pitanjima
1.3.8 Upravljanje pomoću slabih signala
1.3.9 Menadžment iznenađenja
Izbor menadžment sistema

3. 2. KONCEPTI, METODE I TEHNIKE STRATEGIJSKOG MENADŽMENTA
2.1 Portfolio menadžment
2.2 PIMS program
2.3 Metod scenarija
2.4 analiza jaza (GEP-a)
2.5 Kriva iskustva
2.6 “Cost-benefit” analiza
2.7 Finasije za strategijski menadžment
2.8 SWOT ili TOWS analiza
2.9 Koncept životnog ciklusa
2.10 Benchmarking
2.11 Tehnike za povećanje kreativnosti,
2.12 Kompjuterski softwari za strategijski menadžment
2.13 Internet i strategijski menadžment

4. 3. PROCES STRATEGIJSKOG MENADŽMENTA
3.1 Analiza i predviđanje sredine organizacije
3.2 Usmeravanje organizacije: vizije, misija i ciljevi
3.3 Formulisanje strategije
3.4 Implementacija strategije
3.5 Strategijska kontrola

5. 4. NOVI KONCEPTI I PRISTUPI
STRATEGIJSKOM MENADŽMENTU
4.1 Kako strategijski upravljati u eri “znanja i brzine”
4.2 Koncept organizacije koja uči
4.3 Koncept “suštine kompetentnosti”
4.4 Knowledge management
4.5 Koncept TQM
4.6 Koncept transformacionih procesa
4.7 Koncept reinženjeringa
4.8 koncept strategije kao revolucije

6. LITERATURA
OBAVEZNA
1. Mašić, B., “Strategijski menadžment”, Sinergija, Bijeljina, 2007.
2. Mašić, B., redaktor: “Knowledge Management”, Univerzitet Braća Karić, Beograd, 2004.
3. Mašić, B., redaktor: “Novije tendencije u strategijskom upravljanju preduzećem”, Univerzitet Braća Karić, Beograd, 1998.
4. Mašić, B., “Noviji koncepti i pristupi u menadžmentu”,
Univerzitet Braća Karić, Beograd, 2000.
5. Momčilo Milisavljević, “Savremeni strategijski menadžment”, Institut ekonomskih nauka, Beograd, 2002

7. LITERATURA
6. Todorović, D. Đuričin, S. Janošević: “Strategijski menadžment”, Institut za tržišna istraživanja,
Beograd, 2000.
7. Hitt, M.A., Ireland, R.D., Hoskisson, R.E., Strategic Management: Competitiveness and Globalization, Thomson, 2003.
8. Wheeln, T.L, and J. Hunger, D., “Strategic Management
and Business Policy”, Addison-Wesley, 1998.
9. Hill and G.R. Jones: Strategic Management Theory, Houghton Mifflin Company, Boston, 1998.
10. Stoner and E. Freeman and D. Gilbert: “Menadžment”; prevod, Želnid, Beograd, 1997
11. Thomson, J., “Strategic Management”, TBP, 1997.
12. Ambrosini with Johnson&Sholes, “Exploring Tehniques at Analysis and Evaluation in Strategic Management”, Prentic Hall, 1998.

8. STRATEGIJSKI MENADŽMENT PDS LITERATURA
OBAVEZNA LITERATURA
A) STUDENTI KOJI NISU UČILI MENADŽMENT NADODIPLOMSKOJ NASTAVI (UJEDNAČAVANJE OSNOVNIH ZNANJA)
Stoner, J., i dr., Menadžment, Želnid; Beograd, 1997.
Erić, D., Uvod u menadžment, Ekonomski fakultet, Čigoja štampa, Beograd 2000.
Mašić, B., Strategijski menadžment, Univerzitet Braća Karić, Beograd, 2001.
Robins, S. P., Coulter, M., Management, Pearson Prentice Hall, 2005.
Milisavljević, M., Savremeni strategijski menadžment, Savremena administracija, 2002.

9. STRATEGIJSKI MENADŽMENT PDS LITERATURA
B) STUDENTI KOJI SU UČILI MENADŽMENT NA DODIPLOMSKOJ NASTAVI
Drucker, P. , Moj pogled na menadžment; Izbor iz dela o menadžmentu Pitera Drakera, Adižes, Novi Sad, 2003.
Mašić, B., Lončarević, R., Menadžment škole i novi pristupi, Ekonomski fakultet, Banja Luka, 2004.
Peters, T., Waterman, R., In Search of Excellence: Lessons from America’s Best-Running Companies, Harper Collins, (prevod na srpski: Global, Novi Sad)
Peters, T., Uspešan u haosu; Prirušnik za revoluciju menadžmenta, Grmeč – Privredni pregled, 1996.
Peters, T., Liberation management, FawcetColumbine Book, 1992.
Peters, T., Austin, N., A Passion for Excellence: The Leadership Difference, Harper Collins, 1987.
Peters T., Seminar Toma Pitersa: Luda vremena zahtevaju lude organizacije, Agora, Beograd, 1999.
Mašić, B., redaktor, Knowledge Management, Fakultet za menadžment Braća Karić, 2004.
Sengi, P., Peta Disiplina: Umeće i praksa organizacije koja uči, Adižes 2003.
Goleman, G., Emocionalna inteligencija, Geopoetika, Beograd, 1997.
Hammer, M., Champy, J., Reeingineerring the Corporation, 1993.
Kasio, Vejn, Odgovorno restrukturiranje, Prometej, Novi Sad, 2004.
Mintzberg, H. i drugi, Strateški safari, Prometej, Novi Sad, 2004.
Johnson, G., Scholes K., Exploring Corporate Strategy, Prentice Hall, 2002.

10. STRATEGIJSKI MENADŽMENT PDS LITERATURA
Thompson, A., Strickland, A. J., Strategic Management; Concepts and Cases, McGraw-Hill, Irwin, 2003.
Hitt, M., Ireland, R. D., Hoskissonn, R. E., Strategic Management; Competitivness and Globalization, Thomson, South Western, 2003.
Fahey, L., Randall, R., The portable MBA in Strategy, John Wiley and Sons, 2001.
Gogan, A., Merdžeri akvizicije i korporativno restrukturiranje, Prometej, Novi Sad, 2004.
Ćirović, M., Fuzije i akvizicije, Prometej, Novi Sad, 2004.
Whellen, T., Hunger, D., Strategic Management and Business Policy, 2001.
Pearce, Robinson, Strategic management, McGraw-Hill, 2003.
Donovan, J., Tully, R., Wortynan, B., The Value Enterprise, Deloitte & Touche Consulting Group, 1998.
Mašić, B., Novije tendencije u strategijskom menadžmentu, Fakultet za menadžment Braća Karić, Beograd, 1998.
Mašić, B., Metode radikalnih promena u preduzećima, Fakultet za menadžment Braća Karić, Beograd, 2004.
Kotter, J., Vođenje promene, Želnid, Beograd, 1996.
Kotter, J., The Heart of Chande, Harvard Business School Press, 2001.
Adižes, I., Životni ciklus preduzeća, Adižesov bukvar za preduzetnike, Adižes, Novi Sad, 2004.
Porter, M., The competitive adventage of Nution, Macmillan Press, Ltd, 1990.

11. STRATEGIJSKI MENADŽMENT PDS LITERATURA
C) ŠIRA LITERATURA
Časopis Harvard Business Review
Šira litetratura iz navedenih knjiga

12. SPEED SIMPLICITY SELF - CONFIDENCE
Jack Welch

13. TEŠKA ISKUŠENJA MENADŽMENTA
Moramo dramatično poboljšati rezultate,
sada, i to uradimo pridobijajući srca i duh naših ljudi.
Ono što stvari čini još težim je da “sada”
nema tradicije, nema presedana, ni isprobane formule.
Sadašnjost još nije viđena.
James Champy (1995)
NIŠTA VIŠE NIJE JEDNOSTAVNO. Ništa nije stabilno. Poslovno okruženje se menja pred našim očima: rapidno brzo, radikalno, dramatično, zaprepašćujuće.
SADA, ŠTA GOD DA RADIMO NIJE DOVOLJNO. Doba inkrementalizma je prošlost. Sada ne samo da se moramo prilagoditi i snaći, već moramo kreirati promene – velike promene – i to veoma brzo.
SVE JE POD ZNAKOM PITANJA. Stari način rukovođenja, organizacione strukture, tradicionalno planiranje i kontrole, jednostavno ne funkcionišu.
SVI SE MORAJU MENJATI. Ne samo ono što rade menadžeri, već se oni sami moraju menjati.

14. PROMENE U KONKURENTSKOM OKRUŽENJU PREDUZEĆA - PREMA C.K. PRAHALAD -
PRELAZAK IZ POZNATOG I “PRIJATNOG” U KONKURENTSKO OKRUŽENJE;
PRELAZAK SA LOKALNOG NA GLOBALNI ASPEKT POSLOVANJA
OD PRISTUPA “PREDUZEĆA SLIČNA NAMA” PREMA PRISTUPU “PREDUZEĆA DRUGAĆIJA OD NAS”;
GUBLJENJE JASNIH GRANICA IZMEĐU GRANA (INDUSTRIJA);
PRELAZAK IZ STABILNOG U PROMENLJIVO POSLOVNO OKRUŽENJE;
PREUSMERAVANJE SA POSREDNIKA U RAZMENI KA DIREKTNOM PRISTUPU POTROŠAČU;
USMERAVANJE OD VERTIKALNE INTEGRACIJE PREMA SPECIJALISTIMA U POSLOVANJU
PREORIJENTACIJA SA SPECIJALIZOVANOG NA STICANJE ŠIROKOG ZNANJA

15. POSLEDICE UBRZANJA PROMENA SU TROJAKE
POVEĆANJE TEŠKOĆA VEZANIH ZA PREDVIĐANJE PROMENA I BLAGOVREMENO REAGOVANJE NA NJIH;
POTREBE ZA POVEĆANJEM BRZINE IMPLEMENTACIJE REAGOVANJA NA PROMENE;
POTREBE ZA FLEKSIBILNIM I BLAGOVREMENIM REAGOVANJEM NA IZNENAĐENJA, KOJA NE MOGU BITI UNAPRED PREDVIĐENA.

16. PET Ps ZA STRATEGIJU Henry Mintzberg
STRATEGIJA PREDSTAVLJA JEDAN PLAN (PLAN), ILI NEŠTO POPUT TOGA – PRAVAC, POKAZIVAČ SMERA, BUDUĆE AKTIVNOSTI, STAZU KOJOM ĆETE STIĆI SA JEDNE POZICIJE NA DRUGU.
STRATEGIJA JE OBRAZACA (PATTERN), TO JESTE DOSLEDNOST U PONAŠANJU U ODREĐENOM VREMENSKOM PERIODU.
STRATEGIJA JE JEDNA POZICIJA (POSITION), ODNOSNO LOCIRANJE ODREĐENIH PROIZVODA NA ODREĐENOM TRŽIŠTU.
(MICHAEL PORTER – “STRATEGIJA JE STVARANJE JEDINSTVENE I DRAGOCENE POZICIJE, KOJA UKLJUČIJE RAZLIČITE AKTIVNOSTI”.)
STRATEGIJA JE PERSPEKTIVA (PERSPECTIVE), ODNOSNO OSNOVNI NAČIN NA KOJI JEDNA ORGANIZACIJA RADI.
(PETER DRAKER – “STRATEGIJA JE TEORIJA BIZNISA JEDNE ORGANIZACIJE”.)
STRATEGIJA JE TRIK (PLOY), TJ. SPECIFIČAN “MANEVAR” SA NAMEROM DA SE NADMUDRI PROTIVNIK ILI KONKURENCIJA.

17. Definicija: Strategijski menadžment se sastoji od analiza, odluka i akcija koje neka organizacija preduzima da bi stvorila i održala konkurentske prednosti.(Dess, Lumpkin, Eisner)
Strategijski menadžment je kontinuiran, iterativan proces, čiji je cilj održavanje organizacije kao potpuno podesne da odgovori izazovima svoga okruženja. (Certo, Peter)
Strategijski menadžment je sistematski pristup, glavne i povećane odgovornosti CEO: poziciji povezanosti organizacije sa okruženjem na način koji će obezbediti njen kontinuiran uspeh i obezbeđenje od iznenađenja.(Igor Ansoff)
Strategijski menadžment je menadžment promena. (Bill and Roy Richardson)
Ključni atributi strategijskog menadžmenta:
Usmerava organizaciju prema sveukupnim krajnjim ciljevima (vizija, misija, strategijski ciljevi).
U procesu odlučivanja uzima u obzir i brojne stejkholdere.
Uključuje i kratkoročne i dugoročne perspektive.
Prepoznaje kompromis između efektivnosti i efikasnosti.

18. ŠKOLE STRATEGIJSKOG MENADŽMENTA izvor: Henri Mincberg i grupa autora
škola projektovanja
formiranje strategije kao proces koncepcije
škola planiranja
formiranje strategije kao formalni proces
škola pozicioniranja
formiranje strategije kao analitički proces
škola preduzetništva
formiranje strategije kao vizionarski proces
saznajna škola
formiranje strategije kao mentalni proces
škola učenja
formiranje strategije kao proces koji nastaje
škola moći
formiranje strategije kao proces pregovaranja
škola kulture
formiranje strategije kao kolektivni proces
škola okruženja
formiranje strategije kao reaktivni proces
konfiguraciona škola
formiranje strategije kao proces transformacije

19. NEW STRATEGIC MANAGEMENT CHALLENGES
HOW TO BUILD COMPETITIVE ADVANTAGE?
NEW CONCEPTS AND PARADIGMS IN
STRATEGIC MANAGAMENT

20. NEW STRATEGIC MANAGEMENT CHALLENGES
ACCELERATION OF CHANGES
GLOBALIZATION AND GLOBAL PHENOMENA'S
EMERGING MARKETS
INCREASING INFLUENCES OF DIFFERENT STAKEHOLDERS GROUPS

21. NEW STRATEGIC MANAGEMENT CHALLENGES FOCUS ON BUYERS AND QUALITY
Managers have to be:
PROACTIVE
FLEXIBLE
INNOVATIVE
FAST
FOCUS ON BUYERS AND QUALITY

22. NEW CONCEPTS AND PARADIGMS IN
STRATEGIC MANAGAMENT
Learning organizations (Senge, 1990)
Core Competence of Corporation (Prahalad, Hamel, 1990)
Total Quality Management (reaffirmation)
Knowledge management
(basic in LO, CC, TQM)
5. Reengineering – BRP (Hammer, 1990)

23. NEW CONCEPTS AND PARADIGMS IN
STRATEGIC MANAGAMENT
6. Transforming organization
7. Strategy as revolution (Hamel, 1996.)
8. Balanced Scorecard (Norton, Kaplan)
9. Patching (Brown and Eisenheard)
10. E-Business

24. GLAVNI KORACI U PROCESU
KORAK 1
Analiza sredine
-interna
-eksterna
KORAK 2
Usmeravanje organizacije
-vizija
-misija
-ciljevi
KORAK 3
Formulisanje
strategije
KORAK 4
Implementacija
strategije
KORAK 5
Strategijska
kontrola
GLAVNI KORACI U PROCESU
STRATEGIJSKOG MENADŽMENTA

25. Strategijska analiza izbor Okruženje Očekivanja, ciljevi i snaga
implementacija
Okruženje
Očekivanja,
ciljevi i
snaga
Resursu
Planiranje
resursa
Organizaciona
struktura
Ljudi i sistemi
Generisanje
opcija
Ocena opcija
Selekcija
strategije
MODEL
ELEMENATA
PROCESA
STRATEGIJSKOG
MENADŽMENTA

26. EVOLUCIJA STRATEGIJSKOG MENADŽMENTA
Godišnji Planovi
Funkcionalni Fokus
Višegodišnji Planovi, Analiza Razmaka
Staticka Alokacija Izvora
Detaljna Analiza Situacije I Procena Konkurencije I Dinamike Grana
Stvaranje strategijskih alternativa
“Dinamička” alokacija izvora zasnovana na potencijalu za kreiranje ekonomske vrednosti
Jasna vizija i liderstvo top menadžmenta
Podržavajuće strukture sistemi kadrovi stručnosti zajedničke vrednosti
FAZA I
Budžetsko planiranje
FAZA II
Na predviđanju zasnovano planiranje
FAZA III
Strategijsko
planiranje
FAZA IV
Strategijski
menadžment
SISTEM VREDNOSTI
Ostvariti budžet i zadatke
Predvideti budućnost
Strategijsko razmišljane
Stvaranje budućnosti

27. EVOLUTION OF MANAGEMENT SYSTEMS
Changeability
Unpredict-
ability of the future
Familiarity of events
←Familiar→ ←Extrapolable→ ←Familiar discontinuity→ ← Novel discontinuity→
Recurring
● Systems and procedures manuals
Management by control
● Financial control
Forecast able by
Extrapolation
● Operations budgeting
● Capital budgeting Management
● Management by objectives by extrapolation
● Long range planning
Predictable threats and opportunities
Management ● Periodic strategic planning
by anticipation of change ● Strategic posture management
Partially predictable opportunities
Unpredictable
surprises
● Contingency planning
Management by ● strategic issue management
Flexible / rapid response ● Weak signal issue management
● Surprise management
Turbulence
level
Stable Reactive Anticipating Exploring Creative
EVOLUTION OF MANAGEMENT SYSTEMS

28. Bazične orijentacije za suočavanje sa neizvesnošću sredine
SREDINA
NE MENJATI
SREDINU
MENJATI SREDINU
NE MENJATI PREDUZEĆE
IZBEĆI
ignorisati
sakriti se
UTICATI
promovisati
lobirati
udružiti se
MENJATI PREDUZEĆE
REAGOVATO
slediti lidera
reorganizovati se
ANTICIPIRATI
strateški menagment
PREDUZEĆE
Bazične orijentacije za suočavanje sa neizvesnošću sredine