1. CIENCIAS PARA O MUNDO CONTEMPORÁNEO ESCALAS DE LONXITUDES NO UNIVERSO:. DENDE MÁIS PEQUENO Ó MÁIS GRANDE (e viceversa) Jaime Álvarez Muñiz e Carlos Pajares Vales Depto. Física de Partículas, USC

2. Nas seguintes diapositivas verás un cadrado vermello coma éste: A lonxitude do lado do cadrado é aproximadamente igual a lonxitude que aparecerá indicada na diapositiva.

3. Por exemplo... 10 -1 m 10 cm Cal é ? A dereita ou a esquerda ?

4. Vamos facer unha viaxe a moi alta velocidade, aumentando o lado do cadradro de 10 en 10.

5. Comezamos con 10 -2 metros = 1 centímetro, e aumentamos as distancias en múltiplos de 10, ou sexa: 10 -2 metros = 0,01 m = 1 centímetro = 1 cm 10 -1 m = 0,1 m = 10 cm 10 0 m = 1 m = 100 cm 10 1 m = 10 m 10 2 m = 10 x 10 = 100 m 10 3 m = 10 x 10 x 10 = 1.000 m = 1 km 10 4 m = 10 x 10 x 10 x 10 = 10 km... e así sucesivamente...... ata os confíns do Universo.

6. Boa viaxe !

7. 10 -2 m 1 cm Parece herba, pero......por qué está pintada de branco?

8. 10 -1 m 10 cm Segue parecendo herba, pero......por qué está pintada de branco?

9. 10 0 m 1 metro Unha liña branca no medio da herba...

10. 10 1 m 10 metros Agora debería estar máis claro o que é...

11. 10 2 m 100 metros Qué equipo xoga aquí ?

12. 10 3 m 1 km Unha cidade con mar, praia, porto,......e estadio de fútbol A Coruña !

13. 10 4 m 10 km

14. 10 5 m 100 km Galicia !

15. 10 6 m 1.000 km España !

16. 10 7 m 10.000 km Europa, Norte de África e o Océano Atlántico

17. 10 8 m 100.000 km A Terra !!

18. A órbita da Lúa en torno á Terra. 10 9 m 1 millón de km !

19. Parte da órbita da Terra ó redor do Sol (en azul) 10 10 m 10 millóns de km

20. 10 11 m 100 millóns de km Órbitas de Venus, Terra e Marte

21. Órbitas de: Mercurio, Venus, Terra, Marte e Xúpiter 10 12 m 1.000 millóns de km

22. Chegamos ó límite do Sistema Solar, podemos observar a órbita de todos os planetas...... Plutón incluído 10 13 m 10.000 millóns de km

23. 10 14 m 100.000 millóns de km Decimos adeus ó Sistema Solar que comeza a desaparecer no medio do universo...

24. O Sol pasa a ser unha pequena estrela no medio doutras miles... 10 15 m 1 billón de km !!

25. Mediremos a partir de agora as distancias en “anos-luz” A “nosa estrela” o Sol aparece moi pequena, hai centos de miles de estrelas !! 10 16 m 1 ano-luz

26. O Carrabouxo Xosé Lois 17-7-04

27. Xa só vemos centos de millóns de estrelas... 10 17 m 10 anos-luz

28. Vemos todavía máis estrelas que se agrupan en “nebulosas” 10 18 m 100 anos-luz

29. 10 19 m 1.000 anos-luz As estrelas parecen fundirse. Comezamos a ver a Via-Láctea, a nosa propia galaxia !!

30. Seguimos dentro da Via-Láctea. 10 20 m 10.000 anos-luz

31. Comezamos a ver os bordes da Via-Láctea 10 21 m 100.000 anos-luz 1 trillón de km !!!

32. Xa se ven toda a Via-Láctea e tamén outras galáxias !! 10 22 m 1 millón de anos-luz

33. A nosa galaxia non é máis que unha de tantas no universo, con inmensos espazos baleiros entre elas.... Poderíamos aumentar todavía máis o lado do noso cadrado pero xa é hora de volver a casa.... 10 23 m 10 millóns de anos-luz

34. 1 m100 m 100 km 10.000 km10.000 millóns de km 1 ano-luz 1 millón de anos-luz

35. 10 23 m 10 millóns de anos-luz

36. 10 22 m 1 millón de años-luz

37. 10 21 m 100.000 anos-luz 1 trillón de km !!!

38. 10 20 m 10.000 años-luz

39. 10 19 m 1.000 años-luz

40. 10 18 m 100 anos-luz

41. 10 17 m 10 anos-luz

42. 10 16 m 1 ano-luz

43. 10 15 m 1 billón de km !!

44. 10 14 m 100.000 millóns de km

45. 10 13 m 10.000 millóns de km

46. 10 12 m 1.000 millóns de km

47. 10 11 m 100 millones de km

48. 10 10 m 10 millóns de km

49. 10 9 m 1 millón de km !

50. 10 8 m 100.000 km

51. 10 7 m 10.000 km

52. 10 6 m 1.000 km

53. 10 5 m 100 km

54. 10 4 m 10 km

55. 10 3 m 1 km

56. 10 2 m 100 metros

57. 10 1 m 10 metros

58. 10 0 m 1 metro

59. 10 -1 m 10 cm

60. 10 -2 m 1 cm

61. Unha herba 10 -3 m 1 milímetro

62. Comezamos a ver as células e as unións entre elas. 10 -4 m 0,1 mm

63. Comeza a viaxe ó interior da célula... 10 -5 m 0,01 mm

64. Cambiamos a unidade de medida: 0,001 mm = 1 micra a millonésima parte do metro... O núcleo da célula xa é visible 10 -6 m 1 micrómetro

65. Aparecen os cromosomas 10 -7 m 0,1 micrómetros

66. A esencia da vida: podemos ver a cadea de ADN coa súa estructura en forma de dobre hélice. 10 -8 m 0,01 micras

67. 10 -9 m 0,001 micras Os bloques cromosómicos

68. Un novo cambio de unidades: 0,0001 micras = 1 Angström Aparecen as nubes de electróns do átomo de Carbono... 10 -10 m 1 Angström

69. Perdidos na nube de electróns do átomo de Carbono... ou perdidos entre as estrelas? 10 -11 10 picómetros 0,1 Angström

70. Un inmenso espazo baleiro entre o núcleo atómico e as órbitas de electrones. Se a catedral de Santiago fose do tamaño dun átomo, o núcleo sería do tamaño dunha mosca... 10 -12 m 1 picómetro 0,01 Angström

71. O núcleo do átomo de Carbono é visible, e parece ter algo dentro... 10 -13 m 0,1 pico-metros 0,001 Angström

72. O núcleo está formado de partículas chamadas nucleóns: protóns e neutróns. 10 -14 m 0,01 picómetros

73. Cambiamos de unidades: 0,001 picómetros = 1 fentómetro ou 1 fermi Estamos vendo o interior dun protón. Os protóns están constituídos por partículas ‘quark’ de “cor”, todavía máis pequenas... 10 -15 m 1 fentómetro

74. É o límite da materia... polo de agora non sabemos que hai dentro dos quarks... 10 -16 m ? 0,1 fermi

75. Unha boa pregunta na que reflexionar... ¿Haberá algo despois destos límites? ¿Hai límites?