1. Sjúkdómafræði 203 Guðrún J.Steinþórs.Kroknes
Nýrnasjúkdómar
Sjúkdómafræði 203
Guðrún J.Steinþórs.Kroknes

2. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
Nýrun
Flestir hafa tvö nýru sem eru á stærð við hnefa.
Liggja djúpt í líkamanum beggja vegna við hrygginn. Milli 12 rifs og 3 lendarliðs. H. örlítið neðar en það V.
Nýrun eru utan lífhimnu og sitja í fituvef
Til er að börn fæðist með eitt nýra
Getur lifað góðu lífi þrátt fyrir það
Sumir missa annað nýrað vegna sjúkdóms,slys eða gefa annað nýrað
Nýrað eykur virkni sína
Nýrun eru bunalaga, ofan á þeim sitja nýrnahetturnar,
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

3. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
Starfsemi nýrna
Nýrað er hreinsistöð líkamans
Hreinsar úrgang úr blóði og skilar því burt með þvag
Stjórna vatns og saltjafnvægi líkamans
Framleiða mikilvæg hormón
Sem mynda rauð blóðkorn og virkja D vítamín
Stjórna blóðþrýstingi og blóðmagni
Starfstöðvarnar í nýranu kallast nýrungar (nephron)
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

4. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
Skert starfsemi
Skerðist starfsemi nýrnanna, safnast upp úrgangsefni og vökvi fyrir í líkamanum
Efni eins og kreatín, urea og sölt, svo sem natríum, kalíum, fosföt, önnur sölt lækka t.d.kalk
Hormón skerðast
Það verður ójafnvægi í líkamanum
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

5. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
Hreinsistöðin nýrað
Starfseiningin nýrungur
Æðahnoðri er fínt háræðakerfi umvafið hnoðrahylki.
Blóðið fer í gegnum þetta fína háræðanet og þar síast út efni úr blóði án tillits til hvort það eru úrgangsefni eða nytsöm efni, síðan síast nytsömu efnunum aftur út í blóðið
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

6. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
framhald
Píplur sem liggja frá hnoðrahylkinu byrjar endurupptöku á vatni og ýmsum efnum til blóðsins og frumþvag myndast.
Þvag fer yfir í nýrnaskjóðu þaðan til þvagblöðru.
Um nýrun fara 1. lítri af blóði á mín og á sólarhring um það bil 150 lítra af frumþvagi, en aðeins 1,5-2 lítrar af þvagi á sólarhring.
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

7. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
Sjúkdómar í nýrum
Þegar þetta flókna og fullkomna kerfi bilar koma fram sjúkdómar
Sumir arfgengir aðrir ekki
Arfgengir Ekki arfgengir
Blöðrusjúkdómar Nýrnasteinar
Píplusjúkdómar Nýrnasteinar
Erfðagallar Blóðþurð í nýra
Krabbamein
vanskapanir
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

8. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
Langvinnir sjúkdómar
Í langvinnu sjúkdómunum hlaðast úrgangsefnin upp í blóði
Þarf þá að notast við skiljur til að hreinsa úrgangsefnin út úr líkamanum
Til eru tvær aðferðir við skilunina
Blóðskilja
Kviðskilja
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

9. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
Blóðskila
Blóðið tengt með æðalegg í vél og frá vélinni til baka með öðrum æðalegg
Blóðskilun fer einungis fram sjúkrahúsi og hér á landi bara á LSH.
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

10. Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.
Kviðskila
Til eru tvær aðferðir við kviðskilu báðar hægt að gera heima eftir kenslu hjúkrunarfólks
Handstýrð gert 4 sinnum eða oftar á sólarhring oftast á 6 tíma fresti
Vélstýrð gert að næturlagi oftast í 9-10 tíma í senn.
12 mars 2009
Guðrún J.Steinþórsd.Kroknes.

11. Takk fyrir