1. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is 1 Nám og kennsla: Inngangur 50.00.03 / 51.00.03 Fjölmenningarlegur skóli 1. Fjölmenningarleg menntun 2. Foreldrasamstarf og samskipti 3. Viðhorf kennarans Hanna Ragnarsdóttir

2. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is2 Rammar laga og reglna um íslenskt skólakerfi  Mannréttindi  Bann við mismunun  Krafa um frelsi og umburðarlyndi Grundvöllur t.d. í Stjórnarskrá lýðveldisins Íslands, Lögum um mannréttindasáttmála Evrópu, Barnasáttmála SÞ, lögum um grunnskóla og Aðalnámskrá grunnskóla

3. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is3 Erlendir ríkisborgarar á Íslandi 1996-2006

4. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is 4 1. Fjölmenningarleg menntun

5. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is5 Fjölmenningarleg menntun: Grunnur (Parkay, 2006)  Veita á öllum jöfn tækifæri til menntunar  Nemendur læra ekki í tómarúmi – ólík menning getur falið í sér ólík viðhorf til náms  Algengt er að skólastarf sé miðað við þarfir meirihlutahóps eða –hópa samfélagsins  Hvernig þarf skólastarf að þróast í fjölmenningarsamfélagi?

6. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is6 Undirliggjandi markmið fjölmenningarlegrar menntunar… …er að stuðla að félagslegum breytingum. Leiðin að þessu marki felur í sér þrenns konar breytingar: Breytingar á einstaklingum; Breytingar á skólum og menntun Breytingar á samfélaginu (Gorski, 2000). (Gorski, 2000).

7. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is7 Fjölmenningarleg menntun  Grundvallaratriði: –Áhersla á samkennd, samstöðu, virðingu og umburðarlyndi –Markvisst unnið gegn mismunun og fordómum –Gagnkvæm fræðsla fólks af mismunandi þjóðerni, fólks af mismunandi menningarlegum og trúarlegum uppruna: Allir læra af öllum  Ensk heiti, t.d. Multicultural education, Intercultural education, Transcultural education, Transnational education

8. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is8 Fjölmenningarleg menntun (Banks, 2005) Að smíða þekkingu Að hvaða marki kennarar hjálpa nemendum að skilja, rannsaka og skilgreina hvernig menningar- leg afstaða, viðmið, sjónarhorn og skekkja innan fræðigreina hefur áhrif á hvernig þekking er sköpuð innan þeirra Að minnka fordóma Leggur áherslu hvað einkennir fordóma nemenda og hvernig má breyta þeim með kennslu- aðferðum og námsefni Samþætting inntaks Að hvaða marki kennarar nota dæmi og inntak ólíkra menningarheima í kennslu sinni Uppeldisfræði jöfnuðar og réttlætis Þegar kennarar breyta kennslu sinni þannig að hún bæti árangur nemenda af ólíkum uppruna, stéttum og af báðum kynjum Skólamenning sem eflir Skólamenning og skipulag sem stuðlar að jöfnuði milli kynja, nemenda af ólíkum uppruna og úr ólíkum stéttum. Mikilvægt að allir taki þátt í að breyta henni.

9. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is9 Nám/námskrá gegn mismunun  Ensk heiti: t.d. –Anti-discriminatory teaching –Anti-discriminatory practice –Anti-bias curriculum  Áhersla á –Sterka sjálfsmynd –Eflingu –Jákvæð samskipti –Gagnrýna hugsun um staðalmyndir og fordóma –Samstöðu gegn hvers konar mismunun

10. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is10 Hnattræn menntun (global education) og þegnskaparmenntun (citizenship education)  Áherslur: –Mannréttindi –Ábyrgð í samfélaginu og í hnattrænu samhengi (alþjóðlega) –Réttlæti –Friður og lausn átaka –Samstaða og jöfnuður í samfélaginu og í alþjóðasamfélaginu –Virðing fyrir ólíkum skoðunum –Sjálfbær þróun –Þegnskaparmenntun –Sammannleg gildi

11. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is11 Fjölmenningarleg námskrá (Parkay, 2006)  Markmiðið er ekki að útbúa sérstaka námskrá fyrir hvern minnihlutahóp samfélagsins  Fjölmenningarleg námskrá –er hliðholl fjölbreytileika mannlífsins –leitast við að gera hann sýnilegan, fjalla markvisst og á vandaðan og jákvæðan hátt um hann –vinnur gegn jaðarstöðu minnihlutahópa –kemur til móts við þarfir allra nemenda

12. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is12 Kennslufræði í fjölmenningarlegum skólum: Algengar áherslur  Aldursblandaðir hópar – samvinna, virðing  Getublandaðir hópar – umburðarlyndi, virðing  Samvinnunám – mikilvægi allra, bætt staða, samvinna  Fjölgreindakennsla – styrkleikar allra metnir og nýttir  Einstaklingsmiðað nám – nám lagað að þörfum hvers nemanda  Samþætting námsgreina  Námið fært út úr skólastofunni – vettvangsnám, rannsóknarnám, t.d. könnunaraðferð  Samfélagstengt nám – samvinna heimila, skóla og samfélags, svo sem atvinnulífs og þjónusta við samfélagið  Nemendalýðræði – virk þátttaka nemenda í mótun skólastarfs

13. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is13 Umhverfi og efniviður í fjölmenningarlegum skólum  Fjölbreytileiki mannlífsins endurspeglast í umhverfinu, t.d. í –Námsefni –Myndum/teikningum á veggjum –Tónlist –Litum –Búningum –Kubbum –O.fl.

14. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is 14 2. Foreldrasamstarf og samskipti í fjölmenningarlegum skólum

15. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is15 Grunnur foreldrasamstarfs í fjölmenningarlegum skólum  Að kennarar stuðli að samræðu heimila og skóla –taki tillit til þess sem foreldrar óska eða vænta fyrir börnin sín –kynni sér ólíkan uppruna foreldra eða fjölskyldna –kynni sér menningarleg gildi og markmið sem foreldrar hafa fyrir börn sín –kynni sér væntingar foreldra er varða nám barna þeirra –kynni sér hugmyndir foreldra um uppeldi og nám –leitist við að virkja foreldra til þátttöku –leiti jafnvægis og málamiðlana

16. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is16 Ólík menning, trúarbrögð og samskipti  Menningarmunur og munur á trúarlegri afstöðu fólks:  Fjölbreytni innan menningar- og trúarhópa er að mörgu leyti meiri en fjölbreytni milli menningar- og trúarhópa  Samt sem áður er mikilvægt að þekkja til menningar- og trúarlegs bakgrunns viðkomandi  Mikilvægt: Samskipti eiga sér fyrst og fremst stað milli einstaklinga innan viðkomandi hópa, ekki hópanna í heild

17. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is17 3. Viðhorf kennara til margbreytileikans og áhrif þeirra  Kennarar hafa valdamikla stöðu gagnvart börnum  Kennarar þurfa stöðugt að skoða eigin viðhorf og meta hvernig þau berast til barnanna  Fordómar og staðalmyndir eru helstu óvinir kennara og barna í fjölmenningarlegum skólum  Gagnrýnin hugsun og samræður kennara og barna geta unnið gegn því að fordómar og staðalmyndir festist í sessi

18. Hanna Ragnarsdóttir dósent KHÍ okt. 2007 hannar@khi.is18 Viðhorf kennara: Til umhugsunar  Er menningarlegur margbreytileiki ógnun eða vandamál í skólastarfi? eða  Er menningarlegur margbreytileiki ögrandi og skemmtilegt viðfangsefni sem gefur ýmsa möguleika á nýbreytni í skólastarfi? Hafa ber í huga:  Öll börn hafa rétt til menntunar og skulu njóta sömu tækifæra (Barnasáttmálinn, 28. gr., sjá http://www.abotinn.is/barnaheill/barnasattmali1.html ) http://www.abotinn.is/barnaheill/barnasattmali1.html