1. Tutorial – Ukur Kompas

2. GarisanBearing Cerapan Beza A – B B – A 55 o 30’ 236 o 50’ 181 o 20’ B – C C – B 165 o 20’ 344 o 00’ 178 o 40’ C – D D – C 116 o 30’ 294 o 20’ 177 o 50’ D – E E – D 236 o 30’ 58 o 40’ 177 o 50’ E – A A – E 303 o 50’ 123 o 50’ 180 o 00’ BACAAN CERAPAN UKUR KOMPAS

3. A B C D E 55 o 30’ 123 o 50’ 236 o 50’ 165 o 20’ 116 o 30’344 o 00’ 236 o 30’ 303 o 50’

4. GarisanBearing Cerapan BezaPembetulan Tarikan Tempatan Bearing akhir selepas diperbetulkan A – B B – A 55 o 30’ 236 o 50’ 181 o 20’ 0 o 00’ -1 o 20’ 55 o 30’ 235 o 30’ B – C C – B 165 o 20’ 344 o 00’ 178 o 40’ -1 o 20’ 0 o 00’ 164 o 00’ 344 o 00’ C – D D – C 116 o 30’ 294 o 20’ 177 o 50’ 0 o 00’ +2 o 10’ 116 o 30’ 296 o 30’ D – E E – D 236 o 30’ 58 o 40’ 177 o 50’ +2 o 10’ 0 o 00’ 238 o 40’ 58 o 40’ E – A A – E 303 o 50’ 123 o 50’ 180 o 00’ 0 o 00’ 303 o 50’ 123 o 50’

5. Jika beza di antara B.H dan B.B > 180 o maka pembetulan ialah +ve, sebaliknya jika B.H – B.B < 180 o, maka pembetulan negatif. Selisih tikaian di agihkan kepada seluruh stesen terlibat. Contohnya jika Δ ialah selisih tikaian, dan n bilangan garisan.

6. Pembetulan dibuat ialah: 1/n x Δ untuk garis pertama 2/n x Δ untuk garis kedua 3/n x Δ untuk garis ketiga, dan seterusnya

7. Kaedah Bowditch Di dalam melukis terabas kompas, selisih bacaan sering terjadi dan ini akan mengakibatkan terabas yang diplot tidak lagi tertutup. Dalam hal ini selisih yang dibenarkan ialah dalam lingkungan 1/ 400 bahagian.

8. Andaikan di dalam pengukuran terabas kompas, diplotkan gambarajah A’ A B C D E 900m 1100m 2200m 1900m 2500m 18m

9. Oleh itu, selisih sebanyak 18 m semasa pengukuran terabas kompas boleh dibaiki menerusi Kaedah Bowditch Sekiranya terabas kompas di atas mempunyai selisih AA’ bernilai 18 m; selisih izin ialah Δ = (2500 + 1900 + 2200 + 1100 + 900) m = 21.5 m 1 400

10. GarisanBearing Cerapan BezaPembetul an Tarikan Tempatan Bearing Akhir Beza Akhir A – B B – A 60 o 00’ 240 o 30’ 180 o 30’ 0 o 00’ -0 o 30’ 60 o 00’ 240 o 00’ 180 o B – C C – B 130 o 30’ 310 o 00’ 179 o 30’ -0 o 30’ 0 o 00’ 130 o 00’ 310 o 00’ 180 o C – D D – C 178 o 00’ 359 o 30’ 181 o 30’ 0 o 00’ -1 o 30’ 178 o 00’ 358 o 00’ 180 o D – E E – D 230 o 00’ 48 o 30’ 181 o 30’ -1 o 30’ 0 o 00’ 228 o 30’ 48 o 30’ 180 o E – A A – E 330 o 00’ 150 o 00’ 180 o 00’ 0 o 00’ 330 o 00’ 150 o 00’ 180 o

11. A B C D E 60 o 00’ 150 o 00’ 130 o 30’ 240 o 30’ 310 o 00’ 178 o 00’ 359 o 30’ 230 o 00’ 48 o 30’ 330 o 00’

12. GarisanBearing Cerapan BezaPembetul an Tarikan Tempatan Bearing Akhir Beza Akhir A – B B – A 70 o 00’ 250 o 00’ B – C C – B 135 o 30’ 313 o 00’ C – D D – C 261 o 00’ 80 o 30’ D – A A – D 327 o 30’ 150 o 30’ CONTOH PENGIRAAN

13. A B C D 70 o 00’ 150 o 30’ 250 o 00’135 o 30’ 315 o 00’ 261 o 00’ 80 o 30’ 327 o 30’ RAJAH SEMPADAN KAWASAN UKUR ASAL

14. GarisanBearing Cerapan BezaPembetul an Tarikan Tempatan Bearing Akhir Beza Akhir A – B B – A 70 o 00’ 250 o 00’ 180 o +0 o 00’ 70 o 00’ 250 o 00’ 180 o B – C C – B 135 o 30’ 313 o 00’ 177 o 30’ +0 o 00’ +2 o 30’ 135 o 30’ 315 o 30’ 180 o C – D D – C 261 o 00’ 80 o 30’ 180 o 30’ +2 o 30’ +3 o 00’ 263 o 30’ 83 o 30’ 180 o D – A A – D 327 o 30’ 150 o 30’ 177 o +3 o 00’ +0 o 00’ 330 o 30’ 150 o 30’ 180 o JAWAPAN

15. A B C D 70 o 00’ 150 o 30’ 250 o 00’135 o 30’ 315 o 30’ 263 o 30’ 83 o 30’ 330 o 30’ RAJAH SEMPADAN KAWASAN UKUR SELEPAS PEMBETULAN TARIKAN TEMPATAN