Download presentation
Presentation is loading. Please wait.
1
مقدمه اي بر پردازش زبان طبيعي
Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
2
نکات مورد بحث هوش مصنوعي پردازش زبان طبيعي تاريخچه NLP کاربرد هاي NLP
Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
3
هوش مصنوعي نحوه پردازش فکر را در ماشين نشان مي دهد
Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
4
اهداف AI ساخت ماشين هاي هوشمندتر (هدف اوليه)
ساخت ماشين هاي مفيدتر (هدف کاربردي) Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
5
يادگيري يا از طريق تجربه رفع ابهام استفاده از استدلال براي حل مسائل
علائم هوشمندي يادگيري يا از طريق تجربه رفع ابهام استفاده از استدلال براي حل مسائل فهم و استنباط تشخيص ارتباط عناصر مختلف ... Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
6
artificial intelligence
تست تورينگ artificial intelligence natural intelligence interrogator A B فرض مي کنيم در يک اتاق يک انسان و يک سيستم قرار دارند. سوال مشابهي از هر دو پرسيده مي شود. اگر از روي جوابها نتوانيم تشخيص دهيم که کداميک انسان و کداميک سيستم است در اينحالت سيستم هوشمندانه عمل کرده است. دليلي ندارد که جوابها مشابه باشند. ممکن است جوابها اشتباه هم باشد. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
7
زمينه هاي هوش مصنوعي سيستم هاي خبره پردازش زبان طبيعي پردازش گفتار
رباتيک بينايي ماشين محاسبات تکاملي و ... Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
8
زبان طبيعي زبان طبيعي زباني است که در تعاملات اجتماعي روز مره ما با استفاده از آن مي نويسيم و صحبت مي کنيم زبان هاي طبيعي مختلف و زيادي وجود دارند ممکن است که فرم گفتاري و نوشتاري زبان ها متفات باشند و همچنين از هم مستقل باشند. سيستم هايي از واژگان قوائد و معاني که مي توانند ثبت ومشاهده شوند مجود دارند NLP اين ادعا را دارد که با خودکار کردن پردازش زبان سيستم هاي مفيدي بر پايه اين توصيفات بوجود آورد. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
9
پردازش زبان طبيعي NLP در ارتباط با توسعه مدل هاي محاسباتي، از ديدگاه پردازش زبان مي باشد. - خواندن و تفسير يک کتاب درسي نوشتن محاوره ترجمه سند. -جستجوي اطلاعات مورد نياز اين مدل ها براي ايجاد برنامه هاي کامپيوتري به منظور انجام عمليات پردازش زبان و براي فهم بهتر مورد استفاده قرار مي گيرند Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
10
پردازش زبان طبيعي هدف از پردازش زبان طبيعي اين است که کامپيوترها از زبان طبيعي به عنوان ورودي و خروجي استفاده نمايند. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
11
ساير عناوين عناوين متداول : پردازش خودکار زبان زبان شناسي محاسباتي
فهم زبان طبيعي Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
12
زبان شناسي محاسباتي کاربرد کامپيوتر ها براي مطالعه علمي زبان انسان
کاربرد کامپيوتر ها براي مطالعه علمي زبان انسان مطالعه در زمينه اينکه انسان ها چطور زبان را توليد کرده و مي فهمند در زمينه زبان شناسي توليدي و قبل ازآن شامل مطالعه زبان رسمي و زبان هاي برنامه نويسي مي شد. کامپيوتر به عنوان يک ابزار در مدل هايي که قابليت توسعه و ارزيابي دارند، استفاده مي شد. به عنوان مثال پياده سازي تئوري ”يادگيري زبان توسط نوزاد“ Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
13
از 1957 تا 1970: NLP تاريخچه اولين برنامه کامل تشخيص NLP يک سيستم جستجوي لغت در فرهنگ لغت بودکه در کالج Birkbeck در لندن در سال 1948 ايجاد شد. NLP از 1957 تا 1970: مبتني بر گرامر: استفاده از فرمال گرامر به عنوان پايه پردازش زبان و سيستمهاي يادگيري (Chomskey,Harris,Kaplan,Peters) مبتني بر منطق: استفاده از منطق و برنامه نويسي منطق به منظور مشخص کردن syntax و استنتاج معنايي. (Minskey,Schunk,Winograd,Colmerauer,Kay) فهم زبان در حقيقت نوعي استنتاج گرامري بود. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
14
از 1957 تا 1970: NLP تاريخچه مدلهاي آماري:
استفاده از روشهاي احتمالاتي براي بازشناسي گفتار و OCR (Fodor,Bever,Garrett,Bresnan,Weinberg) اولين مدل فيزيکي-زباني قابل تست براي يادگيري زبان و فهم آن پيشنهاد شد. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
15
از 1970 تا 1980: NLP تاريخچه استفاده از شبکه هاي ATN Case Grammar:
حل يکي از مسائل از ترجمه ماشيني نمايش معنايي: -schank و همکارانش تئوري وابستگي معنايي،که تئوريي دربيان زبان درواژه هاي اوليه معنايي است راارائه دادند. - ارائه نظريه شبکه هاي مفهومي که در فرم هاي مختلف براي ارائه دانش در بسياري از سيستم ها استفاده مي شد. - WILIIAM WOODSاز نظريه مفاهيم رويه اي براي عمل کردن به عنوان يک ارائه مياني بين يک سيستم پردازش زبان و يک سيستم پايگاه داده استفاده مي کرد. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
16
از 1970 تا 1980: NLP تاريخچه SHRDIU
LUNAR: يک سيستم واسط پايگاه داده که از مفاهيم رويه اي و ATNاستفاده مي کرد. LIFER/LADDER : يکي از موثر ترين سيستم هاي NLP که به عنوان يک واسط زبان طبيعي براي يک پايگاه داده از اطلاعات در باره کشتي هاي ارتش آمريکا طراحي شده بود. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
17
ادامه از 1980 تا 1993: NLP تاريخچه
- گرامر رسمي (Grammar Formalisms) NLP از 1990 تا حال: - چند زباني وچندبعدي (Multilinguality and Multimodality ) Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
18
NLPکاربرد هاي کاربرد ها مي توانند به راه هاي مختلفي دسته بندي شوند.به عنوان مثال: وسيله/بعد،عمق تحليلها ،درجه تعاملات. - کاربرد هاي بر پايه متن. - فهم زبان طبيعي. - سيستم هاي مکالمه. - چند بعدي. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
19
کاربرد هاي بر پايه متن پردازش متون نوشته شده مثل،کتابها،اخبار،مقالات،گزارش ها - يافتن سند مناسب در عنوان هاي مشخص از يک پايگاه داده متني. - استخراج اطلاعات از پيام ها مقالات،صفحات وب و ... - ترجمه سند از يک زبان به زبان ديگر. تلخيص متن. * نکته: همه اين کاربرد ها نيازمند NLP نيستند. تکنيک هايي که بر پايه کلمات کليدي هستند مي توانند براي شناخت نواحي موضوعي خاص موفق باشند. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
20
زبان طبيعي فهم نيازمند يک سطح عميق از آناليز هستند:
”براي من پيدا کن همه مقالات در رابطه تصاد فات ماشين شامل بيش از دو ماشين در Malta در نيمه اول 2001“ اينجا سيستم بايد اطلاعات کافي را براي مشخص کردن اينکه آيا مقاله ها ملاک تعريف شده اي به وسيله پرسش معرفي مي کنند، استخراج کند. يک تشخيص قاطع از يک سيستم ،فهم اين است که آن، ارائه هاي اطلاعاتي که مي توانند براي واسط هاي بعدي مورد استفاده قرار بگيرند مي تواند محاسبه کند. - يک سوال قاطع براي يک سيستم NLP اين است که چطور هوشمندي زيادي براي بدست آوردن هدف سيستم لازم است . Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
21
کاربرد هاي بر پايه مکالمه
ارتباط بين ماشين وانسان را شامل مي شود سيستم پردازش پايگاه داده NL سرويس هاي مشتري خودکار مثل سرويس هاي بانکي سيستم حل مسئله NL عمومي برخي از تفاوت هاي سيستم هاي متني و مکالمه اي: زبان هاي استفاده شده زياد رسمي نيستند استفاده از شرح تصديق هاي زير مکالمه اي Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
22
کاربرد هاي چند بعدي شامل دو يا بيش از دو بعد ارتباطي است: متن گفتار
اشاره تصوير توليد سند هاي چند بعدي سيستم هاي ترجمه گفتاري سيستم هاي مکالمه گفتاري گفتار متن متن گفتار Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
23
شناسايي گفتار زبان گفتاري شناسايي مي شود و مثلا در سيستمهاي ديکته ، به متن ،يا در سيستم هاي کنترل روبات ، به فرامين، يا به بازنمود دروني ديگري ، تبديل مي شود. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
24
ترکيب گفتار اداها (Utterance) در زبان گفتاري از متن (سيستم هاي متن – به – گفتار ) يا از بازنمودهاي دروني لغات يا جملات ( سيستم هاي مفهوم – به – گفتار) توليد مي شوند. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
25
مقوله بندي متن اين تکنولوژي متون را به مقولات اختصاص مي دهد. متون ممکن است به بيش از يک مقوله متعلق باشند، مقوله ها ممکن است حاوي مقولات ديگري باشند.تصفيه سازي حالت خاصي از مقوله بندي داراي تنها دو مقوله است. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
26
تلخيص متن مربوط ترين بخش هاي يک متن به صورت خلاصه استخراج مي شوند . اين کار به طول و درازاي مورد نياز خلاصه ها بستگي دارد. در صورتي که لازم باشد که خلاصه به يک پرسش معين مختص باشد ، تلخيص سخت تر است. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
27
نمايه سازي متن به عنوان پيش شرطي براي بازيابي سند ، متون در يک پايگاه داده اي نمايه سازي شده ذخيره مي شوند. معمولا متن براي همۀ شکلهاي کلمه يا – بعد از شرح و تفسير براي همۀ کلمات نمايه مي شود. گاهي اوقات نمايه سازي با مقوله بندي و تلخيص ترکيب مي شود . Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
28
بازيابي متن متون از يک پايگاه داده اي که بيشتر با يک پرسش يا سند معين مطابقت مي کند ، بازيابي مي شوند . اسناد مورد نظر با توجه به مناسبت مورد انتظارشان مرتب مي شوند . نمايه سازي، مقوله بندي، تلخيص و بازيابي اغلب تحت اصطلاح بازيابي اطلاعات قرار مي گيرند. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
29
استخراج اطلاعات تکه هاي اطلاعاتي مربوط ومناسب اطلاعات کشف و براي استخراج نشان دار مي شوند: قطعات استخراج شده مي توانند به شکل هاي ذيل باشند: موضوع ، هويت هاي با نام از قبيل اسامي شرکت ، مکان يا شخص ، رابطه هاي ساده از قبيل قيمتها ، مقاصد، کارکردها و غيرو يا رابطه هاي پيچيده ازقبيل شرح دادن تصادفات ، ادغام شرکتها يا مسابقات فوتبال . Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
30
ترکيب داده ها و استخراج داده هاي متن
قطعات استخراج شده اطلاعات از چندين منبع در يک پايگاه داده اي ترکيب مي شوند. ممکن است مناسباتي که از قبل تشخيص داده نشده اند ، کشف شوند. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
31
پاسخ به پرسش پرسشهاي زبان طبيعي براي دسترسي به اطلاعات در پايگاه داده اي مورد استفاده قرار مي گيرند. پايگاه داده اي ممکن است مبناي داده هاي ساختاري شده يا مخزني از ستون ديجيتال باشد که در آن بخش هاي معين به عنوان پاسخ هاي بالقوه نشان دار شده اند. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
32
ايجاد گزارش گزارش به زبان طبيعي ايجاد مي شود که محتواي اساسي پايگاه داده اي يا تغييرات آن را شرح مي دهد. گزارش مي تواند حاوي اعداد جمع شده ، حداکثر، حداقل و بنيادي ترين تغييرات باشد. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
33
تکنولوژي هاي ترجمه تکنولوژي هايي که متون را ترجمه مي کنند يا به مترجمان کمک مي کنند . ترجمه خودکاريا ترجمه ماشيني خوانده مي شود . حافظه هاي ترجمه از مقادير بزرگي متن همراه با ترجمه هاي موجود براي دنبال کردن موثر ترجمه هاي احتمالي کلمات ، عبارات و جملات استفاده مي کنند. Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
34
Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
35
طبقه بندي زبانهاي جهان Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
36
طبقه بندي زبانهاي جهان Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
37
طبقه بندي زبانهاي جهان Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
38
طبقه بندي زبانهاي جهان Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, NLP Course, Dr. Ahmad Abdollahzadeh Amirkabir University of Technology, Computer Engineering Faculty , Intelligent Systems Laboratory, Dr. Ahmad Abdollahzadeh
Similar presentations
© 2025 SlidePlayer.com. Inc.
All rights reserved.