1. COMP519: Web Programming Autumn 2007 Perl Tutorial: Beyond the Basics Keyboard Input and file handling Control structures Conditionals String Matching Substitution and Translation Split Associative arrays Subroutines References

2. Keyboard Input در Perl از STDIN بعنوان ورودی استاندارد پیش فرض ( به صورت یک دستگیره فایل ) یا همان صفحه کلید استفاده می گردد. $new = ; اگر ورودی رشته باشد ما معمولا می خواهیم که \n آخر رشته حذف شود. برای اینکار می توانیم از تابع chomp به یکی از روشهای زیر استفاده کنیم : chomp($new = ); یا $new = ; chomp($new); #!/usr/local/bin/perl # basic08.pl COMP519 print "Please input the circle ’ s radius: "; $radius = ; $area = 3.14159265 * $radius * $radius; print "The area is: $area \n"; bash-2.05b$ perl basic08.pl Please input the circle's radius: 100 The area is: 31415.9265

3. File Handling کار کردن با فایلها ابتدا متغییر $file را برای نگهداری اسم فایل تعریف کنید. توسط دستگیره فایل INFO ( یا هر اسم دیگری ) و دستور open فایل فوق را باز کنید. تمام فایل را داخل یک آرایه بریزید : @lines = ; فایل را ببندید. ( دستور close ) آرایه را چاپ کنید. ( دستور print ) #!/usr/local/bin/perl # basic09. pl COMP 519 # Program to open the password file, # read it in, print it, and close it again. $file = 'password.dat'; #Name the file open(INFO, $file); #Open the file @lines = ; #Read it into an array close(INFO); #Close the file print @lines; #Print the array What happens if @lines is replaced by the scalar $lines ? کارهای دیگر با فایل : open(INFO, $file); # Open for input, i.e. reading open(INFO, ">$file"); # Open for new output, i.e. writing open(INFO, ">>$file"); # Open for appending open(INFO, "<$file"); # also for reading نوشتن در فایل : print INFO "This line goes to the file.\n";

4. Example #!/usr/local/bin/perl # basic09. pl COMP 519 # Program to open the password file, # read it in, print it, and close it again. $file = 'password.dat'; #Name the file open(INFO, $file); #Open the file @lines = ; #Read it into an array close(INFO); #Close the file print @lines; #Print the array password.dat: password1 password2 password3 password4 password5... bash-2.05b$ perl basic09.pl password1 password2 password3 password4 password5...

5. foreach-Statement #!/usr/local/bin/perl # basic10.pl COMP519 @food = ("apples", "pears", "eels"); foreach $morsel (@food) # Visit each item in turn and call it # $morsel { print "$morsel \n"; # Print the item print "Yum yum\n"; # That was nice } دستور foreach برای خواندن عناصر یک لیست به ترتیب به کار می رود. ( مثل for در زبان C) bash-2.05b$ perl basic10.pl apples Yum yum pears Yum yum eels Yum yum

6. Testing در Perl هر رشته یا عدد غیر صفر معادل true است. عدد صفر، کاراکتر صفر در یک رشته و رشته خالی معادل false هستند. در ادامه چند عبارت مقایسه ای روی اعداد و رشته ها نشان داده شده اند: $a == $b # Is $a numerically equal to $b? # Beware: Don't use the = operator. $a != $b # Is $a numerically unequal to $b? $a eq $b # Is $a string-equal to $b? $a ne $b # Is $a string-unequal to $b? می توان از عملگرهای منطقی نیز استفاده کرد: ($a && $b) # Is $a and $b true? ($a || $b) # Is either $a or $b true? !($a) # is $a false?

7. Control Operations

8. Loop Statements Perl مثل Java و C درای حلقه for و while و do-until است. #!/usr/local/bin/perl # basic11.pl COMP519 for ($i = 0; $i < 10; ++$i) # Start with $i = 1 # Do it while $i < 10 # Increment $i before repeating { print "iteration $i\n"; } #!/usr/local/bin/perl # basic12.pl COMP519 print "Password?\n";# Ask for input $a = ;# Get input chomp $a; #Remove the newline at end while ($a ne "fred") #While input is wrong.. { print "sorry. Again?\n"; #Ask again $a = ;# Get input again chomp $a;# Chop off newline again } #!/usr/local/bin/perl # basic13.pl COMP519 do { print "Password? "; #Ask for input $a = ; #Get input chomp $a; # Chop off newline } until($a eq "fred") # Redo until correct input for do-untilwhile

9. Examples bash-2.05b$ perl basic11.pl iteration 0 iteration 1 iteration 2 iteration 3 iteration 4 iteration 5 iteration 6 iteration 7 iteration 8 iteration 9 forwhile do-until bash-2.05b$ perl basic12.pl Password? wew sorry. Again? wqqw sorry. Again? fred bash-2.05b$ perl basic13.pl Password? werfwe Password? qfvcc Password? qcqc Password? fred

10. Conditionals if ($a) { print "The string is not empty\n"; } else { print "The string is empty\n"; } Perl دارای دستور if then else است. دقت کنید که در elsif یک e وجود ندارد ! if (!$a) # The ! is the not operator { print "The string is empty\n"; } elsif (length($a) == 1) # If above fails, try this { print "The string has one character\n"; } elsif (length($a) == 2)# If that fails, try this { print "The string has two characters\n"; } else #Now, everything has failed { print "The string has lots of characters\n"; }

11. Regular Expressions عبارت منظم (RE) یک الگو است که با رشته داده شده مطابقت دارد/ندارد. RE در بین دو علامت / قرار می گیرد. مطابقت بعد از دیدن عملگر =~ شروع می شود. به این عملگر، عملگر انطباق گفته می شود. RE به بزرگی و کوچکی حروف حساس است. عملگر !~ برای چک کردن عدم انطباق استفاده می شود. $sentence =~ /the/ gives TRUE if the appears in $sentence if $sentence = "The quick brown fox"; then the above match will be FALSE. $sentence !~ /the/ is TRUE because the string “the” does not appear in $sentence

12. Example #!/usr/local/bin/perl # basic14.pl COMP519 $sentence = "The quick brown fox"; $a = ($sentence =~ /the/) ; $b= ($sentence !~ /the/); print "Output gives $a and $b\n"; bash-2.05b$ perl basic14.pl Output gives and 1

13. The $_ Special Variable می توان ابتدا عبارت مورد نظر را در متغییر مخصوص $_ قرار داد. در این حالت نیازی به تایپ کردن عملگر انطباق نیست. if ($sentence =~ /under/) { print "We're talking about rugby\n"; } می توان RE را در شرط استفاده نمود: اگر شرایط زیر برقرار باشد شرط درست است : $sentence = "Up and under"; $sentence = "Best in Sunderland"; if (/under/) { print "We're talking about rugby\n"; } نکته : تغییر $_ در زبان Perl برای بسیاری از عملگرها متغییر پیش فرض است و استفاده زیادی دارد.

14. More on REs ایجاد RE ها نیاز به خلاقیت دارد.. # Any single character except a newline ^ # The beginning of the line or string $ # The end of the line or string * # Zero or more of the last character + # One or more of the last character ? # Zero or one of the last character t.e # t followed by anything followed by e. This will match tre, tle but not te, tale ^f # f at the beginning of a line ^ftp # ftp at the beginning of a line e$ # e at the end of a line tle$ # tle at the end of a line und* # un followed by zero or more d characters. This will match un, und, undd, unddd,….* # Any string without a newline. This is because the. matches anything except # a newline and the * means zero or more of these. ^$ # A line with nothing in it. چند مثال: بخاطر داشته باشید که هر RE باید بین // محصور شود. در اینجا بعضی از متغییرهای مخصوص در RE و معنی آنها آورده شده است.

15. Even more on REs jelly|cream # Either jelly or cream (eg|le)gs # Either eggs or legs (da)+ # Either da or dada or dadada or... می توان از [] استفاده کرد که با تمام کاراکترهای داخل آن مطابقت دارد. - به معنای بین ^ به معنای not [qjk] # Either q or j or k [^qjk] # Neither q nor j nor k [a-z] # Anything from a to z inclusive [^a-z] # No lower case letters [a-zA-Z] # Any letter [a-z]+ # Any non-zero sequence of lower case letters از | یا (..) برای همگروه کردن اشیاء با هم استفاده کنید. ( به معنای یا )

16. Still More on REs \n # A newline \t # A tab \w # Any alphanumeric (word) character. # The same as [a-zA-Z0-9_] \W # Any non-word character. # The same as [^a-zA-Z0-9_] \d # Any digit. The same as [0-9] \D # Any non-digit. The same as [^0-9] \s # Any whitespace character: space, # tab, newline, etc \S # Any non-whitespace character \b # A word boundary, outside [] only \B # No word boundary تعدادی دیگر از متغییرهای مخصوص در RE و معنی آنها : \| # Vertical bar \[ # An open square bracket \) # A closing parenthesis \* # An asterisk \^ # A carat symbol \/ # A slash \\ # A backslash

17. Some Example REs [01] # Either "0" or "1" \/0 # A division by zero: "/0" \/ 0 # A division by zero with a space: "/ 0" \/\s0 # A division by zero with a whitespace: # "/ 0" where the space may be a tab etc. \/ *0 # A division by zero with possibly some # spaces: "/0" or "/ 0" or "/ 0" etc. \/\s*0 # A division by zero with possibly some whitespace. \/\s*0\.0* # As the previous one, but with decimal # point and maybe some 0s after it. Accepts # "/0." and "/0.0" and "/0.00" etc and # "/ 0." and "/ 0.0" and "/ 0.00" etc. بخاطر داشته باشید که هر RE باید بین // محصور شود. بهترین راه این است که با تمرین و ممارست نحوه استفاده از RE را یاد بگیرید. در این جا چند مثال دیگر آورده شده است:

18. Substitution می توان از تابع s برای جایگزینی انطباقهای پیدا شده با یک رشته دیگر استفاده کرد. $sentence =~ s/london/London/; در رشته $sentence اولین london را با London عوض می کند. در رشته $_ اولین london را با London عوض می کند. s/london/London/; در رشته $_ تمام london ها را با London عوض می کند (با استفاده از گزینه g ). s/london/London/g; RE زیر تمام حالات کلمه london مثل lOndon, lonDON, LoNDoN را با London عوض می کند. s/[Ll][Oo][Nn][Dd][Oo][Nn]/London/g اما یک راه حل ساده تر استفاده از گزینه i است که بزرگ و کوچک بودن حروف را در نظر نمی گیرد. گزینه i را می توان در انطباق /.../ نیز استفاده کرد. s/london/London/gi

19. Example #!/usr/local/bin/perl # basic15.pl COMP519 $_ = "I love london, but not london or LoNdoN"; $a = s/london/London/; print "$a changes in $_ \n"; $a= s/london/London/g; print "$a changes in $_ \n"; $a= s/london/old London/gi; print "$a changes in $_ \n"; bash-2.05b$ perl basic15.pl 1 changes in I love London, but not london or LoNdoN 1 changes in I love London, but not London or LoNdoN 3 changes in I love old London, but not old London or old London دقت کنید تغییرات در متغییر $_ اتفاق می افتند. در حالیکه $a تعداد تغییرات را می شمارد.

20. Remembering Patterns می توان از متغییرهای مخصوص کدهای RE یعنی \1,...,\9 برای فراخوانی انطباقهای پیدا شده در همان RE (با یا بدون جایگزینی) استفاده کرد. $_ = "Lord Whopper of Fibbing"; s/([A-Z])/:\1:/g; print "$_\n"; if (/(\b.+\b) \1/) { print "Found $1 repeated\n"; } تمام حروف بزرگ را بین : محصور می کند. :L:ord :W:hopper of :F:ibbing. تمام کلمات تکراری داخل $_ را مشخص می کند. حتی می توان از متغییرهای $1,...,$9 در باقی کد نیز استفاده کرد. بعد از انطباق می توان از متغییرهای $` و $& و $' برای پیدا کردن آنچه که قبل از انطباق، در حین انطباق و بعد از آن پیدا شده است؛ استفاده کرد. $search = "the"; s/${search}re/xxx/; تمام there های داخل $_ را با xxx عوض می کند.

21. Some Future Needs s/\+/ /g; s/%([0-9A-F][0-9A-F])/pack("c",hex($1))/ge; s/\+/ /g تمام علامتهای + را با یک فاصله جایگزین می کند. /%([0-9A-F][0-9A-F])/ تمام % هایی را که بعد از آنها دو رقم هگزادسیمال وجود دارد را پیدا می کند. () کاراکترهای بعد از % را همگروه می کند تا بعدا توسط $ 1 استفاده شود. hex($1) عدد هگزادسیمال داخل $ 1 را تبدیل به یک رشته هگزادسیمال می کند. تابع pack() یک مقدار را می گیرد و آنرا بصورت یک ساختمان داده می آورد. گزینه "c” به تابع می گوید که رشته هگزادسیمال را تبدیل به معادل کاراکتری آن کند. e طرف راست را بعنوان یک عبارت ارزیابی می کند.

22. Translation تابع tr برای ترجمه کاراکتر به کاراکتر استفاده می گردد. در $sentence تمام a ها با e ، تمام b ها با d و تمام c ها با f عوض می شوند. خروجی تابع تعداد ترجمه های انجام شده است. $sentence =~ tr/abc/edf/ اکثر کدهای مخصوص RE در تابع tr معنایی ندارند. $count = ($sentence =~ tr/*/*/); تمام * های موجود در $sentence را می شمارد و در متغییر $count میریزد. tr/a-z/A-Z/; تمام حروف $_ را بزرگ می کند. مثالهای زیر را در نظر بگیرید: tr/\,\.//; تمام کاما ها و نقطه های $_ را حذف می کند.

23. Split تابع split یک رشته را تکه تکه کرده و در یک آرایه می ریزد. $info = "Caine:Michael:Actor:14, Leafy Drive"; @personal = split(/:/, $info); @personal = ("Caine", "Michael", "Actor", "14, Leafy Drive"); @personal = split(/:/); روی متغییر $_ کار می کند. @personal = ("Capes", "Geoff", "Shot putter", "Big Avenue"); $_ = "Capes:Geoff::Shot putter:::Big Avenue"; @personal = split(/:+/); می توان از RE ها داخل تابع split استفاده کرد. $_ = "Capes:Geoff::Shot putter:::Big Avenue"; @personal = split(/:/); @personal = ("Capes", "Geoff", "", "Shot putter", "", "", "Big Avenue"); کارکترهای یک کلمه کلمات یک جمله جملات یک پاراگراف @chars = split(//, $word); @words = split(/ /, $sentence); @sentences = split(/\./, $paragraph)

24. Some Future Needs @parameter_list = split(/&/,$result); # split string on '&' characters foreach (@parameter_list) { s/\+/ /g; s/%([0-9A-F][0-9][A-F])/pack("c",hex($1))/ge; } ابتدا، ما query را براساس & از هم جدا می کنیم. و نتیجه را در آرایه @parameter_list می ریزیم. سپس ما توی آرایه می چرخیم. هر آیتم آرایه داخل $_ قرار می گیرد و تغییرات روی آن انجام می شود.

25. Hashes هاشها آرایه ای هستند که در آنها هر عنصر دارای یک کلید رشته ای است. %ages = ("Michael Caine", 39, "Dirty Den", 34, "Angie", 27, "Willy", "21 in dog years", "The Queen Mother", 108); $ages{"Michael Caine"}; # 39 $ages{"Dirty Den"}; # 34 $ages{"Angie"}; # 27 $ages{"Willy"}; # "21 in dog years" $ages{"The Queen Mother"}; # 108 هر % تبدیل به یک $ شده است. می توان یک هاش را تبدیل به آرایه کرد و برعکس. @info = %ages; # @info is a list array. It now has 10 elements $info[5]; # Returns the value 27 from the list array @info %moreages = @info; # %moreages is a hash. # It is the same as %ages

26. Operators می توان به عناصر هاش را به طرق مختلف دسترسی داشت. foreach $person (keys %ages) { print "I know the age of $person\n"; } foreach $age (values %ages) { print "Somebody is $age\n"; } Keys لیستی از کلید ها را بر می گرداند. Values لیستی از مقدارها را بر می گرداند.. while (($person, $age) = each(%ages)) { print "$person is $age\n"; } each یک زوج key/value را بر می گرداند. if (exists $ages{"The Queen Mother"}) { print "She is still alive…\n"; } اگر مقدار value درداخل هاش بصورت کلید موجود باشد تابع exist مقدار درست را بر می گرداند. delete $ages{"The Queen Mother"}; delete کلید مورد نظر را به همراه مقدارش را حذف می کند.

27. Subroutines می توان توسط sub یک سابروتین را تعریف نمود. sub mysubroutine { print "Not a very interesting routine\n"; print "This does the same thing every time\n"; } نیازی به تعیین لیست پارامتر ها نیست برای صدا زدن یک سابروتین از & به همراه اسم آن استفاده کنید. &mysubroutine; # Call the subroutine &mysubroutine($_); # Call it with a parameter &mysubroutine(1+2, $_); # Call it with two parameters

28. Parameters لیست پارامترها از طریق آرایه @_ به سابروتین فرستاده می شود. می توان از طریق $_[0 ] و $_[1] و... به پارامترها دسترسی داشت. این متغییرها هیچ ربطی به متغییر عمومی $_ ندارند. sub printargs { print "@_\n"; } &printargs("perly", "king"); # Example prints "perly king" &printargs("frog", "and", "toad"); # Prints "frog and toad" sub printfirsttwo { print "Your first argument was $_[0]\n"; print "and $_[1] was your second\n"; }

29. Returning Values می توان از کلمه کلیدی return برای بارگرداندن خروجی استفاده نمود. اگر از return استفاده نکنیم آخرین انتساب به عنوان خروجی برگردانده می شود. sub maximum { if ($_[0] > $_[1]) { return $_[0]; } else { return $_[1]; } $biggest = &maximum(37, 24); # Now $biggest is 37

30. Local Variables آرایه @_ و متغییرهای $_[0],$_[1],$_[2], محلی هستند. متغببرهای Perl به صورت پیش فرض عمومی هستند اما می توان متغییر محلی نیز تعریف نمود. sub inside { my ($a, $b); # Make local variables using the # “my” keyword ($a, $b) = ($_[0], $_[1]); # Assign values $a =~ s/ //g; # Strip spaces from $b =~ s/ //g; # local variables ($a =~ /$b/ || $b =~ /$a/); # Is $b inside $a or $a inside $b? } &inside("lemon", "dole money"); # true

31. More on Parameters sub maximum { # returns the maximum of the # parameters passed to function my ($current_max) = shift @_; foreach (@_) { if ($_ > $current_max) { $current_max = $_; } $current_max; # return the max }

32. Sorting Perl دارای تابع sort برای مرتب کردن عناصر یک لیست است : این تابع اعداد را بصورت کاراکتری مرتب می کند. برای مرتب کردن اعداد بصورت ریاضی از کد زیر استفاده کنید : دقت کنید که نحوه مقایسه را به تابع sort اعلام کرده ایم. می توان عناصر لیست را بصورت معکوس نیز مرتب کرد. @names = (“Joe”, “Bob”, “Bill”, “Mark”); @sorted = sort @names; # @sorted now has the list # (“Bill”, “Bob”, “Joe”, ”Mark”) @numbers = (12, 3, 1, 8, 20); @sorted = sort { $a $b } @numbers; # @sorted now has the list # (1, 3, 8, 12, 20) @numbers = (12, 3, 1, 8, 20); @sorted = reverse sort { $a $b } @numbers; # sort the list from biggest # to smallest

33. References $age=42; $ref_age =\$age; @stooges = ("Curly","Larry","Moe"); $ref_stooges = \@stooges; $ref_salaries = [42500,29800,50000,35250]; $ref_ages ={ ‘Curly’ => 41, ‘Larry’ => 48, ‘Moe’ => 43, }; برای ارجاع : از \ برای متغییرها از [] برای آرایه ها و از {} برای هاشها استفاده کنید. $$ref_age = 30; $$ref_stooges[3] = "Maxine“; $ref_stooges -> [3] = "Maxine“; برای از بین بردن اثر ارجاع از $$ برای متفیرها و از -> برای لیستها استفاده کنید.