1. Tuberculosis

2. Ang Baga at ang TB

3. Kapag hindi napagtibay ang pagsugpo ng TB . . .
Mula ngayon hanggang sa taong
halos 1 bilyong tao ang maaaring mahawa pa
200 milyong tao ang maaaring magkasakit
70 milyon ang masasawi*
* 75 Filipinos ay namamatay sa TB araw-araw

4. SAAN NAGMUMULA ANG TB?
Ang TB ay dulot ng isang mikrobyong tinatawag na Mycobacterium tuberculosis.
Ito ay maaaring makuha sa plemang galing sa baga ng maysakit na TB.
Kakalat ang microbyo dahil sa:
Paghatsing
Pag-ubo
Paghinga
Pagdura

5. Ang TB ay madaling kumalat
Ang isang
pasyenteng
may TB ay
nakakahawa
ng 10 –15 na
tao sa loob
ng isang
taon

7. Ano ang mga Palatandaan ng TB?
Inuubo nang mahigit sa 2 linggo at hindi na gumagaling sa antibiotic
Nanghihina at namamayat
Parang tinatrangkaso
Dumudura ng dugo

8. Anong dapat gawin kapag ang mga palatandaang ito ay napansin?
Kumunsulta sa doktor sa lalong madaling panahon!
Meron libreng gamutan sa health center dala nang programang “DOTS”

9. D irectly O bserved T herapy S hortcourse
DOTS: Transferring the Burden of Curing the Patient to the Health System
Prime Elements
Political will
Microscopy-based diagnosis
Free and uninterrupted drug supply
Direct supervision of treatment
Recording and monitoring system
D irectly O bserved T herapy S hortcourse

10. Ibat-ibang bahagi ng katawan na maaaring maapektuhan ng TB
Bituka at atay
Paulit-ulit na nagtatae
Masakit at lumalaki ang tiyan
Naninilaw ang balat at mata
Buto
Unti-unting nakukuba
Paralisis o di makalakad sa pagtagal
Bato
Kaunti o walang ma-ihi

11. Bahagi ng katawan na maaring maapektuhan ng TB
Utak (Meningitis)
Tulala o kombulsyon
Naduduling, paralisado o tuloy-tuloy na tulog
Kulani
Nakakapang bukol sa leeg, sa ilalim at likod ng tenga, sa kili-kili at singit

12. Sino ang madaling kapitan ng TB?
Taong lansangan, pulubi, bilanggo at durugista
Malakas manigarilyo
Matatanda
Bata
Nakakalanghap ng usok ng sasakyan at pabrika
May diabetes o AIDS
Kulang sa pagkaing masustansiya
Mga sobra sa pagod at kulang sa pahinga

13. Paano mapipigil ang paglaganap ng TB?
Buksan ang mga bintana at paarawan ang loob ng bahay
Panatilihing malinis ang kapaligiran
Kumain ng masustansiya at sapat na pagkain
Matulog ng sapat na oras
Magtakip ng ilong at bibig habang may umuubo, humahatsing at kapag nasa mauusok na lugar

14. Iwasan ang paninigarilyo, paglalasing at pag-inom ang bawal na gamot!!

15. Magpabakuna laban sa TB ( BCG vaccine)
Ang BCG ay nagpapatibay ng panlaban sa TB, lalung-lalo na sa mga malulubhang kumplikasyon

16. Sino ang pwedeng magpabakuna?
Mga sanggol na bagong silang o hanggang isang buwan ng kapanganakan
Mga batang nagsisimulang mag-aral (edad 4-6)

17. Nagagamot ang TB!
Nagagamot ang TB sa pamamagitan ng walang laktaw na pag-inom ng 4 na klaseng gamot sa loob ng 6 na buwan.
Ang TB ay di na nakakahawa pagkaraan ng 2-3 linggong tuloy-tuloy at tamang pag-inom ng gamot.

18. Anong pwedeng mangyari kapag itinigil ang gamot?
Nagkakaroon ng resistensiya laban sa gamot ang mikrobyong TB. Ito ang nagiging dahilan ng di paggaling o pagbalik ng mas matinding sakit na mahirap gamutin.

19. Anong pwedeng mangyari kapag itinigil ang gamot?
Kaya huwag itigil ang pag-inom ng gamot kahit na wala na ang sintomas o kaya ay guminhawa na ang pakiramdam!!!

20. Dahilan ng di paggaling ng TB
Maling paggamit ng gamot o kulang sa dosis
Kulang sa anim (6) na buwan na pag-inom ng gamot
Hindi araw-araw na pag-inom ng gamot

21. Mga ibat-ibang epekto ng gamot
Hindi dapat ikabahala:
Pamumula ng ihi, luha at dumi

22. Mga ibat-ibang epekto ng gamot
Mga dapat ikonsulta sa doktor
Paninilaw
Pangangati
Pangingimay
Panghihina
Panlabo ng paningin
Paghina ng pandinig

23. Samasama tayong sugpuin ang TB!

24. The Philippine College of Physicians wishes to acknowledge the following for his invaluable efforts in the preparation of this module
Camilo Roa, Jr., MD